نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و پایگاه های شکاری آن
نویسنده: جواد افشارنیا
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران یکی از نیروهای چهارگانه ارتش ایران میباشد که زمان تاسیس آن به سال 1303 خورشیدی باز میگردد و سابقه حضور در چندین نبرد را دارا میباشد که مهمترین آن جنگ ایران – عراق طی سال های 1980 تا 1988 میلادی میباشد. در این مقاله پس از نگاهی کوتاه و تقریبی به آمار جنگنده های نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به بررسی پایگاه های هوایی نظامی ایران خواهیم پرداخت.
**جنگنده های نیروی هوایی ارتش ایران:
حدود 70 تا 80 فروند F-4D/E/, RF-4E Phantom
حدود 100 فروندF-5 B-Simorq/E/F/KOSAR/Azarakhsh/Saeghe
حدود 50 فروندF-14A/AM TOMCAT
حدود 25 فروندMig-29 A/UB Fulcrum
حدود 25 فروندF-7 N , FT-7 N Airguard
حدود 30-33 فروندSukhoi su-24 mk fencer-D
حدود 10 فروندSukhoi su-22M3/M4 Fitter
حدود 10- 15 فروندMirage F-1EQ/BQ
** پایگاه های شکاری نیروی هوایی ایران:
1 – پایگاه یکم شکاری- ترابری مهرآباد تهران(شهید لشگری):
این پایگاه مرکز ” فرماندهی نیروی هوایی ارتش ایران ” بوده و در منطقه هوایی عمومی مهرآباد در کنار فرودگاه بین المللی مهرآباد تهران قرار دارد.این پایگاه همچنین ” مرکز اورهال و تعمیرات سنگین ” کلیه هواگردهای نظامی و غیر نظامی ایران نیز میباشد.این پایگاه هوایی بزرگ بطور کلی دارای 4 باند پرواز و فرود میباشد.
هواگردهای نظامی:
اسکادران 11 شکاری میگ-29 فاکروم
اسکادران 12 شکاری اف-5 تایگر
چند فروند اف-14 تامکت ( رهگیر و گشت هوایی دور برد )
اسکادران 11 و 12 ترابری هرکولس سی-130
اسکادران 13 و 14 ترابری و سوخت رسان بویینگ – 707 و 747
2 – پایگاه دوم شکاری تبریز( شهید فکوری ):
این پایگاه در حاشیه فرودگاه بین المللی تبریز واقع بوده و دارای 3 باند پروازی بوده.
این پایگاه دارای آشیانه های تخصصی تعمیر و اورهال شکاری میگ – 29 است.
هواگردها:
اسکادران 21 شکاری اف-5 تایگر
اسکادران 22 شکاری اف-5 تایگر
اسکادران 23 شکاری میگ-29
اسکادران 150 شکاری اف-5 صاعقه
3 – پایگاه شکاری سوم همدان ( شهید نوژه ):
این پایگاه شکاری یکی از معدود پایگاه های هوایی کاملا نظامی ایران است و همواره به دلایل موقعیت جغرافیایی خاصش در محدوده رشته کوه های زاگرس و کوه دنا و دارا بودن تعداد زیادی جنگنده شکاری بمب افکن اف-4 و نیز پدافند سنگین و قدرتمند بسیار مشهور است. این پایگاه هوایی بزرگ دارای 4 باند پرواز و فرود در حالت کلی است و دارای آشیانه های پشتیبانی و اورهال فانتوم های نیروی هواییست.
هواگردها:
اسکادران 31 شناسایی آر-اف-4 فانتوم
اسکادران 32 شکاری اف-4 فانتوم
اسکادران 33 شکاری اف-4 فانتوم
4 – پایگاه شکاری چهارم دزفول ( شهید وحدتی ):
این پایگاه هوایی نیز در کنار فرودگاه دزفول واقع بوده و دارای 2 باند پرواز است.
اسکادران 41 شکاری اف-5 تایگر
اسکادران 42 شکاری اف-5 تایگر
اسکادران 43 شکاری اف-5 تایگر
5 – پایگاه شکاری پنجم امیدیه ( شهید اردستانی ):
این پایگاه هوایی هیچگاه بطور موثر عملیاتی نبوده و در حال حاضر به شکل پدافندی و شکاری فعال است.
هواگردها:
اسکادران 51 شکاری اف-7 ایرگارد
اسکادران 52 شکاری اف-7 ایرگارد
6 – پایگاه شکاری ششم بوشهر ( شهید یاسینی ):
این پایگاه هوایی واقع در کنار فرودگاه بین المللی بوشهر و در حاشیه ” خلیج فارس ” و دارای 2 باند پروازی یکی از پایگاه های هوایی استراتژیک ایران واقع در ساحل ” خلیج همیشه فارس ” به حساب می آید.
هواگردها:
اسکادران 61 شکاری اف- 4 فانتوم
اسکادران 62 شکاری اف- 4 فانتوم
7 – پایگاه شکاری – ترابری هفتم شیراز ( شهید دوران ):
این پایگاه هوایی بزرگ واقع در کنار فرودگاه شیراز دارای 4 باند پروازی و مرکز اورهال و تعمیرات تخصصی بمب افکن سوخو-24 فنسر است و پایگاه اصلی و مادر این بمب افکن محسوب میشود.
هواگردها:
اسکادران 71 و 72 بمب افکن سوخو-24 فنسر
اسکادران ؟؟ بمب افکن سوخو-22 فیتر ( نیروی هوافضای سپاه )
اسکادران 71 و 72 ترابری سی-130 هرکولس
اسکادران 73 ترابری ایلیوشین-76 کندید
8 – پایگاه هشتم شکاری اصفهان (شهید بابایی ):
این پایگاه هوایی که بیشتر شهرتش به دلیل وجود تعداد قابل توجهی شکاری رهگیر اف – 14 تامکت است در نزدیکی فرودگاه بین المللی شهید بهشتی اصفهان واقع است و دارای 2 باند میباشد و مرکز اورهال و تعمیرات اساسی تامکتهای نیروی هواییست و بسیاری از آموزشهای دانشجویان خلبانی ایران در همین پایگاه صورت می گیرد.
هواگردها:
اسکادران 81 شکاری اف-14 تامکت
اسکادران 82 شکاری اف-14 تامکت
اسکادران آموزشی اف تی-7 ایرگارد
9 – پایگاه شکاری نهم بندرعباس:
این پایگاه شکاری بخشی از فرودگاه بین المللی بندرعباس است دارای 2 باند پرواز و فرود و در نزدیکی ساحل ” خلیج فارس ” قرار دارد و به دلیل پوشش هوایی تنگه هرمز مورد توجه است.
هواگردها:
اسکادران 91 شکاری اف- 4 فانتوم
اسکادران 92 شکاری اف- 4 فانتوم
چند فروند هواپیمای گشت و شناسایی دریایی پی-3 اوریون
10 – پایگاه دهم شکاری چابهار( کنارک ):
دیگر پایگاه هوایی ساحلی ایران واقع در ساحل دریای عمان پایگاه هوایی چابهار با 2 باند میباشد.
هواگردها:
اسکادران 101 شکاری اف- 4 فانتوم
اسکادران 102 شکاری میراژ- اف-1
11 – پایگاه هوایی یازدهم دوشان تپه تهران:
این پایگاه مجهز به شکاری ها و بمب افکن های نیروی هوایی نمیباشد و هواپیماهای قدیمی یا آموزشی در آن نگه داری میشود و بیشتر نقش آموزشی است.
12 – پایگاه دوازدهم شکاری بیرجند:
این پایگاه هوایی که جدیدترین پایگاه هوایی ایران است تقریبا نیمه عملیاتی است و به تازگی بخش هایی از آن به فرودگاه بیرجند منتقل شده است.
چند فروند اف – 5 تایگر
13 – پایگاه چهاردهم شکاری – پدافندی مشهد ( امام رضا ):
این پایگاه شکاری – پدافندی بوده و بیشتر نقش پدافندی دارد و بخشی از فرودگاه 4 بانده مشهد میباشد.
هواگردها:
پایگاه پدافند هوایی شمال شرق کشور
چند فروند میراژ و اف – 5
مقالات مشابه
جنگنده های موجود در ایران
هواپیماهای ترابری و اموزشی موجود در ایران