موشک های بالستیک هواپرتاب

محمد جواد عسگرپور

موشک بالستیک هوا پرتاب یا به اختصار ALBM که مخفف Air Launch ballistic missle است که این نوع جنگ افزار ها موشک های بالستیکی هستند که از هواپیما لانچ میشوند یک ALBM این امکان را فراهم میکند که هواپیمای مادر خارج از دسترس پدافند دشمن دست به شلیک این نوع موشک ها به اهداف بزنند موشک های ALBM بعد از پرتاب رهگیری شان تقریبا غیر ممکن است ترکیب ALBM و بمب افکن های استراتژیک میتواند توانایی حمله ثانویه در خارج از دسترس پدافند دشمن را فراهم سازد طراحی پروژه های ALBM بمنظور در امان بودن ناوگان بمب افکن های استراتژیک از دست پدافند دشمن است بعد از تست های طرح های ALBM توسط نیروی هوایی در نهایت نتیجه منجر به ساخت موشک GAM-87 اسکای بولت شد که برد این موشک به ۱۸۵۰ کیلومتر میرسید و تنها مشتری اینگونه موشک ها بریتانیا بود که بدنبال نصب موشک GAM-87 اسکای بولت از روی بمبر های سری V بود اتحاد شوروی توان بازدارندگی خود را بر روی موشک های بالستیک قاره پیما معطوف ساخت
اسکای بولت در بسیاری از تست های خود ناموفق بود در حالی که موشک بالستیک دریاپایه (زیر دریایی پرتاب ) پلاریس در تست ها عملکرد بهتری داشت در نهایت برنامه اسکای بولت لغو شد و از آنجایی که بریتانیا بر روی این موشک حساب فراوان باز کرده بود در نتیجه لغو شدن این برنامه موجب بروز یک بحران در بریتانیا شد و در ادامه موشک های پلاریس تحویل بریتانیا شد ،از این قبیل پروژه ها تا دهه ۷۰ ادامه داشت ولی با افزایش توانایی های موشک های بالستیک قاره پیما و حمل کلاهک مخرب تر توسط موشک های بالستیک قاره پیما که این امکان را فراهم میکرد که در یک حمله تمام سایت های موشک های بالستیک شوروی مورد حمله قرار گیرد لذا برنامه موشک های بالستیک هواپرتاب رها شد و حتی در دهه ۷۰ ارتش آمریکا بدنبال لانچ موشک بالستیک از هواپیمای کارگو شد ولی در نهایت این برنامه ها لغو شده و هرگز ALBM ها وارد خدمت نشدند

موشک high vergo
موشک high vergo که با نام WS-199 شناخته میشود یک موشک بالستیک هواپایه بود که توسط شرکت های لاکهید و کانویر در اواخر دهه ۵۰ دنبال میشد و در نهایت این موشک منجر به ساخت GAM-87 اسکای بولت شد و در ادامه HIGH VERGO برای عملیات های ضد ماهواره استفاده شد
طرح WS-199 باعث ساخته شدن یک سلاح استراتژیک برای نیروی هوایی و فرماندهی هوایی ایالات متحده شد ،کمپانی های لاکهید و کانویر (کانویر قسمتی از جنرال داینامیکس بود) با یکدیگر بر روی موشک بالستیک هواپرتابی که بر روی بمب افکن استراتژیک b58 نصب شود کار میکردند ،در سال ۱۹۵۸ قراداد طرح WS-199 با کمپانی های کانویر و لاکهید بسته شد ،در حالی که در وحله اول این پروژه قرار بود یک تمرین برای توسعه و تحقیقات بود ولی در ادامه تصمیم گرفته شد که این طرح بزودی وارد فاز عملیاتی شود
پروژه منجر به ساخت موشک high vergo شد این سلاح یک موشک بالستیک هواپایه بود که این موشک تک مرحله ای و سوخت جامد بود که از یک موتور راکتی TX-20 ساخته شرکت تیوکول استفاده میکرد و این موشک از سیستم ناوبری پیشرفته موشک هاوند داگ بهره میبرد موشک دارای چهار بالچه در انتها برای کنترل موشک بود ,خود موشک توسط کمپانی لاکهید توسعه یافته بود قرار شد تا این موشک از سیستم های موشک های دیگر بهره ببرد تا هزینه کلی پروژه کاهش یابد و شرکت کانویر مسئول طراحی پایلون جدید برای بمبر هاستلر شد تا موشک به این پایلون متصل شود

در اول برنامه چهار تست برای این موشک در نظر گرفته شده بود ولی به علت اشکالات بوجود آمده در دو تست اولیه موشک از سیستم ناوبری خود استفاده نکرد در عوض مجهز به سیستم خلبان خودکار شده بود
تست اولیه در در سپتامبر ۱۹۵۸ صورت گرفت به علت اشکال در سیستم کنترل موشک موفقیت آمیز نبود و تست بعدی موشک که ۳ ماه بعد اتفاق افتاد موفقیت آمیز تر بود و موشک به برد ۳۲۰ کیلومتر رسید و سومین تست که در ژوئن بعدی اتفاق افتاد موشک برای اولین بار از سیستم ناوبری خود استفاده کرد که این تست کاملا موفقیت آمیز نبود .
چهارمین موشک high vergo که ساخته شد یک موشک ضد ماهواره بود و یک دوربین در موشک تعبیه شده بود تا نتایج آزمایش را بطور کامل ثبت و ضبط کند و برای اولین بار این موشک یک ماهواره کاوشگر ۴ را هدف قرار داد و به علت اشکالات بوجود آمده ماهواره کاوشگر ۵ به عنوان هدف انتخاب شد و آخرین تست موشک ضد ناهواره برای ۲۲ سپتامبر ۱۹۵۹ زمان بندی شد و در تست کمتر از ۱ دقیقه بعد از لانچ موشک از هاستلر در سرعت ۲ ماخ سیستم ارتباطی موشک از دست رفت و دیتا های ضبط شده توسط دوربین هم پیدا نشد و در ادامه موشک high vergo هیچ تستی انجام نداد و نیروی هوایی بدنبال اسکای بولت رفت .

پروژه bold orion
موشک bold orion یک موشک بالستیک هواپرتاب ساخته شرکت مارتین در دهه ۵۰ میلادی است که به اختصار با کد WS-199B شناخته میشود همزمان این موشک در دو طرح یک مرحله ای و دو مرحله ای توسعه یافت و در ادامه منحر به ساخت موشک GAM-87 اسکای بولت شد و در ادامه bold orion بمنظور ضد ماهواره هم تست شد و این موشک اولین موشکی در جهان بود که در عملیات ضد ماهواره استفاده شد
طرح WS-199B توسط نیروی هوایی ایالات متحده دنبال میشد و قرار بود این طرح منجر به ساخت یک سلاح استراتژیک برای نیروی هوایی شود در وحله اول تاکید بر این بود که امکان ساخت یک موشک بالستیک هواپرتاب به واقعیت تبدیل شود و نام WS-199B در سال ۱۹۵۸ زمانی که قرار داد با شرکت مارتین بسته شد به این پروژه اختصاص یافت .موشک bold orion موشک ساده ای بود و برای کاهش هزینه ها از همان سیستم موشک های دیگر استفاده میکرد در وحله اول این موشک همانند high vergo از نوع سوخت جامد تک مرحله ای بود که از یک موتور راکتی TX-20 ساخته شرکت تیوکل بهره میبرد و در ادامه این موشک تغییر یافته و دو مرحله ای شد
اولین تست این موشک در سال ۱۹۵۸ انجام شد و این موشک از هواپیمای حامل آن یعنی B47 استراتوجت لانچ شد که این موشک را در سرعت بالا لانچ کرد

در کل ۱۲ تست برای این موشک در نظر گرفته شد که تنها یکی از تست ها ناموفق بود و در تست های اولیه از نوع تک مرحله ای این موشک استفاده شد که در ادامه تست ها از ندع دو مرحله ای این موشک استفاده شد که باعث اطمینان پذیری بیشتر و افزایش برد تا ۱۶۰۰ کیلومتر شد از ۶ تست آخر چهارتای آک موشک از نوع دو مرحله ای بود که تست ها کاملا موفقیت آمیز بودند و این مسئله ثابت کرد که میشود موشک بالستیک هواپرتاب هم ساخت
آخرین تست bold orion در سال ۱۹۵۹ اتفاق افتاد که این موشک در نقش ضد ماهواره بکار رفت این موشک در ارتفاع ۳۵۰۰۰ پایی از هواپیمای مادر b47 لانچ شد و با موفقیت ماهواره کاوشگر ۶ را رهگیری کرد و موشک تا ارتفاع ۲۵۱ کیلومتری رسید و از فاصله ۶.۴ کیلومتری ماهواره رد شد اگر این موشک مجهز به کلاهک اتمی بود حتما ماهواره را نابود

میساخت ، در این تست برای اولین بار بود که یک ماهواره با موفقیت رهگیری میشود در ادامه چون پرزیدنت آیزنهاور خواهان نظامی کردن فضا نبود به همین علت پروژه لغو شد