جستجوگر اخبار مطالب و تسلیحات نظامی جمع آوری مطالب نظامی و تسلیحات
با انتشار فیلم هایی از پایگاه الحمیم سوریه گمانه زنی هایی مبنی بر حضور حداقل ۲ جنگنده پکفا در سوریه وجود دارد ، بعدها با انتشار تصاویر ماهواره ای قطعیت حضور این پرنده و‌گمانه زنی بر شماره ساخت پیش نمونه بوجود آمد که اکثریت معتقد بر حضور پیش نمونه ۶ ام یا هشتم بهمراه پیش نمونه نهم بودند.
با انتشار فیلمهایی از پایگاه الحمیم سوریه گمانه زنی هایی مبنی بر حضور حداقل ۲ جنگنده پکفا در سوریه وجود دارد ، بعدها با انتشار تصاویر ماهواره ای قطعیت حضور این پرنده و‌گمانه زنی بر شماره ساخت پیش نمونه بوجود آمد که اکثریت معتقد بر حضور پیش نمونه ۶ ام یا هشتم به همراه پیش نمونه نهم بودند. وزارت دفاع روسیه خود نیز در گزارسی رسمی حضور ۴ فروند ازین پرنده را به صورت قطعی و هدف آن را تست سیستم های الکترونیکی و سنسورهای جدید بکار گرفته در پکفا اعلام کرد اما واقعا در پشت پرده چنین هدفی دنبال میشود؟ تاریخ ۲ ام اسفند ماه سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه حضور چند روزه جنگنده‌ی نسل پنجمی Su-57 در سوریه را برای تست‌های سلاح‌ها و اویونیک تایید و تاکید کرد این جنگنده‌ها به روسیه بازگشته‌اند، اما قطعیتی مبنی بر بازگشت این پرنده نمی باشد.
براساس گزارش های بدست آمده روز شنبه 24 فوریه 2 فروند سوخو-57 (پکفا) دیگر در فرودگاه حمیمیم در سوریه فرود آمده اند. این در حالی بود که روز دوشنبه 19 فوریه نخستین جنگنده‌های نسل پنجم سوخو-57 به پایگاه هوایی روسیه در خاک سوریه اضافه شده اند و هم اکنون در پایگاه «حمیمیم» روسیه، 4 جنگنده سوخو 57، 4 جنگنده سوخو-35، چهار هواپیمای جنگنده سوخو 25، و یک سامانه کنترل و فرماندهی راداری A-50U حضور دارد.
جنگنده نسل پنجم استاندارد کنونی مورد قبول برای جنگنده های نسل جدید است. این نسل در واقع از سال 2014 برای جدیدترین و پیشرفته ترین جت های جنگنده جدید در ایالات متحده و سراسر جهان در نظر گرفته می شود. جنگنده های نسل پنجم برترین های تکنولوژیکی و ساختاری متعددی نسبت به جنگنده های نسل چهارم دارند.این جنگنده ها در تمامی شرایط قابلیت پنهانکاری داشته، به احتمال فراوان توسط رادارها شناسایی نشده، عملکرد خیره کننده ای در مانورهای هوایی داشته، سیستم ارتباط الکترونیکی خارق العاده و بسیار پیشرفته ای داشته و سیستم کامپیوتری کاملاً یکپارچه و هماهنگ آن ها می تواند در هنگام نبرد برای آگاهی از تمامی شرایط میدان جنگ با دیگر بخش های جنگنده یک شبکه بی نقص و بسیار پیچیده را شکل دهد. تنها جنگنده نسل پنجم آماده نبرد با نام لاکهید مارتین اف 22 رپتور در سال 2005 به استخدام نیروی هوایی ایالات متحده درآمد و بقیه جنگنده های نسل پنجمی که در سراسر جهان ساخته شده اند هنوز در مراحل قبل از آمادگی برای میدان نبرد قرار داشته و وارد سرویس نظامی نشده اند.
پیشینه طرح تی 50 معروف به سوخو 57 به دوران جنگ سرد بازمی‌گردد. اواخر دهه ۱۹۸۰ میلادی، شوروی به دنبال ساخت جایگزینی برای هواپیماهای میگ-۲۹ و سوخو-۲۷ برای عملیات در خط مقدم نیروی هوایی بود. طرح این هواپیمای جنگنده بین شرکت‌های هوافضای شوروی به مناقصه گذارده شد. علی‌رغم تأخیر ناشی از فروپاشی شوروی و مشکلات اقتصادی روسیه در دهه ۹۰، فرایند پژوهش و توسعه این جنگنده ادامه یافت. کار ساخت جنگنده سوخو ۵۷ از سال ۲۰۰۲ میلادی آغاز شد و نخستین پرواز آزمایشی آن ۲۹ ژانویه سال ۲۰۱۰ انجام شد. فقط سه کشور در جهان دارای جنگنده های نسل پنجم هستند — روسیه، آمریکا و چین. اطلاعات در باره این جنگنده محرمانه است و نمی توان با جزئیات آن بخوبی آشنا شد. اما از خصوصیات این هواپیمای نسل پنجم می توان از مانوردهی شگفت آور آن یاد کرد. موتورهای آن می توانند بردار محوری را در سه بعد تغییر بدهند، در حالی که جنگنده مشابه آمریکایی «اف-22» فقط در دو بعد قادر به انجام اینکار است. از اینرو در نبرد، این یک امتیاز خوب برای جنگنده قوی تر بحساب می آید.
از ویژگی این جنگنده دوموتوره و تک خلبانه با توانایی پرواز ابرپیمایشی و هواپیمای پنهان‌کار روس‌هاست. سوخو57 (پکفا ) یک جنگنده چندمنظوره است که هم برای ماموریت‌های برتری هوایی و هم برای ماموریت‌های حمله به زمین استفاده خواهد شد. نام پک فا کوتاه شده نام روسی این جنگنده و به معنای «هواپیمای تاکتیکی پیشرفته آینده» است. این هواپیما با نام‌های «سوخو تی-۵۰»، «برنامه-۷۰۱» و «جنگنده-۲۱» نیز شناخته میشود.
«ولادیمیر گوتنف» یکی از مسئولان برجسته نهاد صنایع دفاع روسیه تاکید کرد که وجود این جنگنده ها در سوریه ممکن است به عامل بازدارنده ای در برابر هواپیماهای کشورهای همسایه که بر فراز خاک سوریه پرواز می کنند تبدیل شوند. “واسیلی کاشین” کارشناس ارشد موسسه شرق شناسی آکادمی علوم روسیه در مصاحبه با نشریه «نشنال اینترست» اعلام کرد که هدف اصلی از اعزام جنگنده‌های «سوخوی-57» به سوریه، آزمایش تجهیزات راداری این هواپیماهای نسل پنجم در شرایط جنگی واقعی است. این کارشناس توضیح داد: «این جنگنده‌های مدرن قادر هستند تا در جریان ماموریت‌های پروازی خود، اقدام به حملات نظامی کنند. ولی این تنها وظیفه آنها نیست. نیروی هوایی-فضایی روسیه اکنون امکان آن را بدست آورده تا تجهیزات راداری این جنگنده برای شناسایی هواپیماهای بیگانه را مورد آزمایش قرار دهد. کاشین ابراز اطمینان نمود که تصمیم گیری در مورد استقرار «سوخوی-57» در پایگاه حمیمیم، بعید است هدف سیاسی خاصی داشته باشد. به گفته وی، مسکو اکنون امکان آزمایش حجم زیادی از این نوع هواپیماها که در حال حاضر دوره آزمایشات نظامی-فنی خود را می گذرانند، بدست آورده و بعد از بدست آوردن اطلاعات لازم در خصوص عملکرد آنها، امکان تغییرات فنی در این جنگنده‌ها وجود دارد و سوریه بهترین شرایط جنگی واقعی برای آزمایش این هواپیماهاست.
در خصوص ورود پکفا به خاک روسیه، امریکا واکنش نشان داد، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا اعلام کرد: جنگنده‌های سوخو-۵۷ روسیه هیچ‌گونه تهدیدی برای عملیات ما در سوریه نداشته و در صورت لزوم، عملیات برای کاهش درگیری‌ها ادامه خواهد داشت. در همین زمینه پایگاه تحلیلی- خبری دبکا فایل وابسته به وزارت جنگ رژیم صهیونیستی در مطلبی نوشته هدف روسیه از اعزام جنگنده‌های نسل پنجم سوخو-57 به سوریه به چالش‌کشیدن قدرت هوایی اسرائیل و امریکاست . این پایگاه در ادامه می نویسد که ولادیمیر پوتین پس از آن تصمیم به اعزام جنگنده سوخو-57 گرفته که در جریان حمله هوایی ائتلاف امریکا به نیروهای هوادار دولت سوریه در 7 فوریه، تعداد زیادی از نیروهای روسیه و دیگر هم‌پیمانانش کشته شدند. به ادعای دبکافایل در حمله مذکور به نیروهای هوادار دولت سوریه جنگنده نسل پنجم«اف-22» نیز حضور داشته است که روس‌‌‌‌‌ها سوخو-57 را براساس آن طراحی کرده‌اند. حمله جنگنده‌های اسرائیل به پایگاه هوایی «تی-4» سوریه در 10 فوریه در نزدیکی پالمیرا که نیروهای روسیه نیز در آن حضور دارند از جمله دلایل دیگری است که برای حضور نظامی – امنیتی سوخو-57 روسیه در این مقطع زمانی برمی‌شمارند و اینکه مسکو تصمیم اسرائیل به خرید جنگنده نسل پنجم اف-35 امریکا را چالشی جدی برای خود می‌داند. و در پایان می آورد که حضور سوخو-57 در سوریه تأثیری فوری بر کاهش آزادی عمل نیروی هوایی اسرائیل در سوریه و لبنان خواهد داشت.
آمریکا هدف خود را در دخالت در بحران سوریه را مبارزه با داعش عنوان کرده بود ولیکن در حال حاضر که داعش آخرین نفس های پایانی خود را می کشد ولی مقامات امریکا عنوان کردند که کار ما تازه در سوریه شروع شده است و قصد ماندن دارند. در حالی که قرار بود در 30 ژانویه در اجلاس سوچی بر سیاست های کاهش تنش در میدان کارزار سوریه و روند فراهم سازی صلح در بین دولت سوریه و مخالفان آن بپردازند ولی اردوغان به دنبال تغییر موازنه در زمین بازی و امتیاز گیری در مذاکره های آینده صلح سوریه در ژنو، آستانه و یا سوچی به بهانه ی مبارزه با نیروهای دموکراتیک کرد و یگان های مدافع خلق سوری که به ادعای آنکارا زیر نظر حزب کارگران ترکی(پ ک ک) دست به عملیاتی های علیه تمامیت ارضی این کشور می زنند. در 20 ژانویه ماه گذشته، آنکارا با نقض استقلال و تمامیت ارضی سوریه تحت عنوان “عملیات شاخه زیتون ” حملات خود زمینی و هوایی خود را علیه نیروهای کردی در شمال و شمال شرقی از سر گرفت. اما جالب تر این است که نقض منطقه کاهش تنش در حالی توسط ترکیه شکسته شد که این حملات علیه تله ی بود که آمریکا از بعد از آزاد سازی کوبانی در سال 2014 تا زمان حاضر برای چنین روزی ریخته بود که اگر در راهبردها و استراتژی ها در سوریه در راستای منافع امنیتی خود دست نیافت از آن استفاده کند و الان این موقعیت را بدست آورده است. چون در ادامه پیشروی ترکیه در عفرین دولت سوریه در حمایت از مردم و نیروهای کرد عفرین علیه مواضع ترکیه وارد کارزار شده است.
به دنبال سرکوب ترکیه علیه کردهای تحت حمایت امریکا، دولت سوریه هم از موقعیت استفاده کرد که مهم ترین مخالفان خود را در منطقه عفرین شرقی را که یکی از مهمترین موانع وحدت کشورش است را از سر راه بردارد. غوطه شرقی از سال ۲۰۱۲ تحت سیطره معارضان بوده است و در سال ۲۰۱۳، به دلیل حملات شیمیایی که طی آن ۱۳۰۰ غیرنظامی جان‌شان را از دست دادند، در صدر اخبار رسانه‌های بین المللی قرار گرفت. ارتش سوریه طی چند سال گذشته تلاش‌هایی برای بازپس‌گیری غوطه شرقی انجام داد، اما نتوانست آن را تصرف کند. به دلیل نزدیکی غوطه به پایتخت، این امکان وجود دارد که معارضان به سمت دمشق موشک و خمپاره شلیک کنند. در سال‌های گذشته، مخالفان دولت سوریه، چندین بار فرودگاه دمشق را بمباران کرده‌اند. پادگان‌ها و پایگاه‌های نظامی دولت سوریه، به طور پیوسته در معرض تهاجمات معارضان بوده‌اند. آخرین تهاجمات در ماه گذشته اتفاق افتاد هنگامی که یک مرکز نظامی در منطقه حرستا دمشق مورد حمله قرار گرفت.این نگرانی نیز وجود دارد که معارضان از طریق تونل‌های زیرزمینی به پایتخت نفوذ کنند. پیش‌تر هنگامی که دو منطقه برزه و قابون دمشق از سوی دولت محاصره شده بودند، معارضان توانستند از طریق تونل‌ها، افراد و دارو‌های مورد نیاز خود را خارج کنند. اما در ادامه عملیات دولت سوریه در غوطه شرقی دولت های غربی دولت سوریه متهم به کشتن مردم عادی کردند و از این کشور خواستند به حملات خود در این منطقه پایان دهد در همین زمینه کویت و سوئد، پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به شورای امنیت سازمان ملل، برده‌اند که خواستار آتش بس یک‌ماهه در غوطه شرقی است. که این قطعنامه توانست به تصویب شورای امنیت برسد.
تحولات و دگرگونی های معادله سوریه نشان می دهد که همچنان دامنه منازعات و مناقشات بازیگران دخیل در بحران سوریه همچنان سر درازی دارد. و این درگیریهای الان به نقطه ای رسیده است که کوچکترین اشتباه از طرفین درگیر در میدان بازی سوریه، زمینه جنگ سوم جهانی را به دنبال خود خواهد شد؛ بر همین اساس به نظر می رسد که ورود جنگنده نسل پنج روسیه در زمین بازی سیاسی سوریه نه در جهت اهداف و منافع سیاسی این کشور است بلکه برای تست و آزمایش به پایگاه هوایی روسیه در حمیمیم فرستاده شده است، چرا که این جنگنده به دلیل اینکه در سطح انبوه تولید ندارد به همین سبب قدرت عملیاتی شدن در زمین جنگی را ندارد. و در حال حاضر فقط 12 فروند از این جنگنده ساخته شده است. به گفته ی مقامات روسی هدف از اعزام جنگنده سوخو 57 آزمایش تجهیزات راداری، قدرت مانوری و شناسایی جنگنده های کشورهای رقیب، در شرایط جنگ واقعی است که سوریه هم این موقعیت را برای آزمایش سلاح های مدرن شرق و غرب در جهت اهداف پیش رو آنها مهیا ساخته است. بنابراین با توجه به شرایط بغرنج سوریه اعزام جنگنده سوخو 57 به عنوان یک سلاح استراتژیک برای برهم زدن توازن سیاسی، در حالت آماده بودن و قدرت عملیاتی داشتن فقط می توانست شرایط را بدتر سازد تا اینکه توازن ساز باشد، در حالی که توازن سیاسی به نفع خود روسیه و متحدانش در سوریه است پس نیازی به اعزام جنگنده ای با اهداف نظامی در سوریه را نمی بیند.
نویسنده مطلب : فاطمه موسوی زاهد، کارشناس ارشد روابط بین الملل
