جستجوگر اخبار مطالب و تسلیحات نظامی جمع آوری مطالب نظامی و تسلیحات
نوشته شده توسط : امین کرمی زنجانی
استاندارد SM
برنامه ارتقای مقرون به صرفه SU-25 شامل نوسازی اویونیک و بدنه بود که سال 2000 آغاز شد تا عمر خدمتی جنگنده را افزایش دهد.
تغییر اصلی، افزودن نسخه PRnk-25SM سامانه هدفگیری و ناوبری Bars بود که با استفاده از کامپیوتر دیجیتالی و گیرنده GPS و گلوناس، دقت بمباران و ناوبری را 3 برابر کرد. به طوری که دقت ناوبری با تصحیح ماهواره به 15 و بدون آن به 200 متر رسید.
نسخهL-150 سامانه هشدار راداری Pastel، نمایشگرهای رنگی چند منظوره و هدآپ نیز اضافه شد که نسبت به سایت الکترواپتیک قدیمی، میدان دید را 2 برابر کرد. برای ضبط فیلمها و تصاویر دوربین های جنگنده (به منظور ارزیابی خسارات و آموزش خلبانان) نیز سامانه Berkut اضافه شد.
پیشرانه های R-95Sh نیز بازسازی و به سیستمی مجهز شدند که مقاومت در برابر بلعیدن دود و پودرهای ناشی از شلیک توپ و موشک را بهبود داد.
همچنین از رادیوی ارتباطی Banker در باند UHF/VHF و سامانه Karat-B-25 برای جمع آوری و ضبط داده های پرواز استفاده شد.
تا پیش از نسخه SM، امکان شلیک هیچ نوع سلاح هدایت شونده وجود نداشت و SU-25 فقط به راکت و بمب سقوط آزاد متکی بود. اما طی فرآیند ارتقا، موشکهای هدایت شونده لیزری و اپتیک Kh-25 و Kh-29 با هواپیما یکپارچه و امکان شلیک همزمان دو موشک به دو هدف نیز فراهم شد.
همچنین پاد 5 تایی راکت 130 میلیمتری S-13T مجهز به کلاهک ترکش شونده یا خرج گود نیز با هواپیما یکپارچه شد. برای رزم هوایی نیز موشک گرمایاب آرچر اضافه شد اما توسط کلاه خلبان قابل هدفگیری نبود.
سلاح ثابت سازمانی هم توپ 2 لول 30 میلیمتری با 250 فشنگ بود که طی فرآیند ارتقا، امکان شلیک در 3 حالت با نواخت 375، 750 و 188 گلوله بر دقیقه را پیدا کرد. امکان نصب غلاف توپ زیر بال نیز فراهم گردید.
در نهایت ترکیب تجهیزات بازسازی شده و جدید، باعث افزایش قابل توجه اثربخشی و بقای جنگنده، افزایش اتوماسیون و قابلیت خودآزمایی شد. به طوری که تعمیر و نگهداری قبل و بعد پرواز را 25 تا 30 درصد و وزن هواپیما را 300 کیلوگرم کاهش داد.
نسخه SM در جنگ 2008 روسیه و گرجستان بکار رفت و 3 فروند نیز ساقط شد. تا سال 2012 تعداد 30 فروند ارتقا یافت و این فرآیند همچنان ادامه دارد به طوری که انتظار میرود مجموعاً 100 تا 130 کیت برای ارتقای 60 تا 70 درصد ناوگان فعال تک سرنشین روسیه تا سال 2020 تولید شود.
تغییرات استاندارد جدید SM3
استاندارد SM3
نسخه کاملاً ارتقا یافته سلفش طبق تجربیات جنگ گرجستان است که از لحاظ اویونیک و تسلیحات به طرز چشمگیری پیشرفت کرده و عمر هواپیما را 10 سال دیگر تمدید خواهد نمود.
نسخه SM فاقد جنگ الکترونیک بود و نمیتوانست از خود در مقابل سامانه های پدافندی و شکاری ها دفاع کند. لذا تغییر اصلی، افزودن واحد جنگ الکترونیک Vitsbsk-25 بود که سیستمهای دفاعی هواپیما را مدیریت کرده و با اقدام متقابل، رادار و موشکهای دشمن را خنثی میکند.
نسخه L-150-16M سامانه هشدار راداری Pastel نیز بدان افزوده شده که حسگرهایی در بخش دُم و نوک بالها دارد و پوشش 360 درجه ایجاد میکند. سامانه هشدار تقرب موشک Zakhvat نیز تعبیه شده که دارای لنز دوتایی در انتهای هواپیما برای پوشش نیم کره عقب و لنز زیر کابین خلبان برای پوشش قسمت جلو است که تقرب موشک از تمام جهات را شناسایی میکند. سپس داده ها به Vitsbsk-25 منتقل میشوند تا تهدیدات را خنثی کند.
تجهیزات دفاعی شامل 2 پاد جنگ الکترونیک L-370-S3 است که روی فرکانسهای 7 تا 10 گیگاهرتز اخلال ایجاد کرده و در پایلون های برونسوی بالها نصب میشوند. دو خشاب 14 تایی UV-26M شامل پرتابه های 50 میلیمتری چف و فلر نیز زیر بدنه قرار دارد.
کنترل خشابها و پادها صرفاً در اختیار Vitsbsk-25 است که بدون دخالت خلبان، تهدیدات را کشف و خنثی میکند. همچنین از طریق حسگرهای هشدار راداری، قادر به کشف و موقعیت یابی منابع تهدید زمین پایه است و میتواند مختصات آنها را به سیستم کنترل آتش SUO-39M دهد تا موشک ضد رادار پیشرفته KH-58USH با برد 250 کیلومتر را هدفگیری نماید.
استاندارد SM3
کادرهای قرمز: لنز سامانه هشدار تقرب موشک، کادر سبز: خشابهای 14 تایی چف و فلر
تیز دندان بیرحم
تمام نسخه های SU-25 و حتی SM در آب و هوای بد و تاریکی شب عملکرد محدود داشتند. همچنین نمیتوانستند از بمبهای هدایت شونده و مخصوصاً هدایت ماهواره ای استفاده کنند و باید تا روی هدف پرواز میکردند.
در حالیکه تجربه جنگهای مدرن نشان میدهد که جنگنده باید بدون ورود به منطقه تحت پوشش سامانه های پدافندی، با تسلیحات هدایت شونده دقیق، در شب یا روز و تحت کلیه شرایط جوی، اهداف را مورد حمله قرار دهد. لذا تجهیزات هدفگیری و ناوبری جدید به SM3 افزوده شد و قابلیتهایش را بهبود داد.
ابزار اصلی، نسخه PRnk-25SM-1 سامانه Bars شامل سیستم ناوبری ماهواره ای PPA-S/V-06 با دو کانال GPS و گلوناس بعلاوه سیستم علامتدهی هوایی SVS-V1-25 است که میتواند به 4 هدف زمینی همزمان حمله کند. در حالیکه سلفش توان حمله همزمان به 2 هدف را داشت.
سامانه Bars توسط کابین کاملاً ارتقا یافته با مجموعه SOI-U-25 کنترل میشود که دارای نمایشگر هدآپ جدید، کنترلهای پیشرفته و 2 نمایشگر رنگی چند منظوره است. هدفگیری نیز توسط غلاف اپتیک جدید SOLT-25 انجام میشود که مثل تمام نسخه های SU-25، در دماغه واقع است.
این غلاف دارای فاصله یاب و نقطه گذار لیزری بعلاوه دوربین حرارتی و تلویزیونی با بزرگنمایی 16 برابر است که میتواند اهداف متحرک تا فاصله 8 کیلومتر را تعقیب کرده و تصاویر را به نمایشگرهای کابین منتقل سازد.
با این تجهیزات، جنگنده قادر به پرتاب انواع بمب و موشک هدایت لیزری، تلویزیونی و ماهواره ای، در روز و شب و تحت کلیه شرایط جوی علیه هر گونه هدف ثابت یا متحرک است.
مجموعه ارتباطی جدید KSS-25 نیز به هواپیما افزوده شده که آنتن بزرگی پشت کابین خلبان دارد، از رادیوی پیشرفته با برد هزار کیلومتر استفاده میکند و دارای لینک داده رمزگذاری شده است که ادغام تمام تجهیزات الکترونیک جنگنده با مرکز فرماندهی را میسر کرده و قابلیت جنگ شبکه محور ایجاد میکند.
داخل کابین هم از صندلی مجهز به گرمکن استفاده شده که برای کشور سردسیری مثل روسیه بسیار مفید است. برای ضبط تصاویر غلاف اپتیک دماغه هم از سامانه جدید T-SOK-UBO استفاده میشود که پشت غلاف قرار دارد. برای جمع آوری داده های پروازی هم سامانه Karat-B-25 حفظ شده است.
1و3: آنتن های رادیو
2: لنز سامانه هشدار تقرب موشک
از گذشته تا آینده
سوخو25 در نسخه های پیش از SM3 در حد همتای آمریکایی اش A-10C نبود و برخی کاستی ها نیز به سازه مربوط میشد.
مثلاً موتورهای A-10 کاملاً جدا از هم بودند و آتش سوزی یا انهدام یکی، آسیبی به دیگری نمیرساند. اما موتورهای SU-25 بهم نزدیک بودند و آسیب یکی، به دیگری نیز سرایت میکرد.
این مسئله در لشکرکشی شوروی به افغانستان دردسرساز شد و موشکهای استینگر مجاهدین افغان، کابوس SU-25 شدند. لذا تغییراتی صورت گرفت و صفحه فولادی بین موتورها تعبیه شد تا در صورت انهدام یکی، دیگری سالم بماند.
مشکل دیگر، دقت اندک توپ بود. در حالیکه توپ گتلینگ سلاح ضد زره اصلی A-10 است، دقت توپ دو لول SU-25 کم بوده و خلبان را محدود میکند. حتی دقتش آنقدر بد است که طی جنگ روسیه و گرجستان، SU-25های هر دو طرف سعی کردند در رزم هوایی یکدیگر را ساقط کنند اما موفق نشدند!
ولی امروزه با استاندارد SM3، این جنگنده سرانجام از A-10C نیز جلو زده و با اتکا به اویونیک پیشرفته، سیستمهای جنگ الکترونیک قدرتمند، قابلیت استفاده از انواع تسلیحات هدایت شونده و توان سرکوب پدافند هوایی، بهترین جنگنده پشتیبانی نزدیک هوایی در جهان است.
تاندربولت و فراگفوت در یک نگاه
