شناور های موشک اندازCombattante II ساخت فرانسه هستند و در چندین کشور به خدمت گرفته شدند . این شناور ها با نام های زیادی شناخته میشوند ، برای مثال در آلمان با نام Tiger(ببر) و در ایران نیز با نام کلاس کمان شناخته میشوند .
شناور های کلاس Combattante II دارای وزن بارگیری کامل 265 تن و وزن خالی 224 تن هستند . در این شناور ها توپ 76 میلیمتری اتوملار در سینه ی شناور قرار دارد و بعد از پل فرماندهی دکل شناور قرار دارد که رادار ها و آنتن های سیستم های ارتباطی بر روی آن نصب است .
این شناور ها از سیستم جنگ الکترونیک تامسون DR_2009 S بهره میبرند که در نمونه ی در اختیار نیروی دریایی گرجستان و مالزی و ایران ارتقا دیده اند .
این شناور ها همچنین از پرتابگر چف و فلیر بهره میبرند . شناور های تندروی موشک انداز کلاس Combattante ll در برخی مدل دارای سامانه ی پرتاب مین دریایی نیز هستند .
همچنین این ناو ها از رادار Tritium برای کشف اهداف هوایی و دریایی استفاده میکنند ، رادار فوق میتواند یک هدف هوایی با سطح مقطع راداری 2 متر مربع را در 33 کیلومتری کشف کند و یک هدف دریایی بزرگ را در 80 کیلومتری کشف کند .
در برخی مدل ها این شناور ها مجهز به رادار WM_28 هلندی بودند ، این رادار در ایران به اسم رادار کنترل آتش ثامن ساخته میشود .
رادار هلندی WM_28 به شکل یک گوی تخم مرغی بزرگ بر روی دکل اصلی شناور است ، رادار فوق دارای برد معادل 118 کیلومتر دارد که از دو آنتن پالس داپلر بهره میبرد که یکی برای رهگیری اهداف هوایی و دیگری برای رهگیری اهداف دریایی است ، یعنی این رادار توانایی درگیری با اهداف هوایی و دریایی را دارد ، موشک های پدافند هوایی استاندارد-1 (این موشک ها در ایران به اسم محراب ساخته میشوند) در ناوشکن های ببر و پلنگ وظیفه ی درگیری با اهداف هوایی و دریایی را داشتند و بعد از انقلاب نیز ایران موفق شد که موشک های محراب (همان استاندار-1) را با رادار WM_28 هماهنگ کند و از آن ها به عنوان موشک دفاع هوایی در فریگت های کلاس موج ساخت ایران استفاده کند ، در صورتی که این رادار در شناور های کلاس کمان ایران با موشک های محراب هماهنگ شوند ، این شناور ها توانایی درگیری همزمان با اهداف هوایی و دریایی را پیدا میکنند ، این اتفاق در ایران تنها در شناور موشک انداز گرز از کلاس کمان افتاد. (همانطور که قبلا گفتیم شناور های تندروی موشک انداز کلاس Combattante IIa در ایران به کلاس کمان معروف هستند .)
موشک های محراب نصب شده بر روی شناور گرز برای کسب و شناسایی هدف از رادار تخم مرغی شکل ثامن (WM_28) استفاده میکنند و برای رهگیری و قفل بر روی هدف از یک رادار کنترل آتش در پاشنه ی شناور استفاده میکنند ، در واقع ابتدا رادار ثامن (WM_28) هدف را کسب کرده و سپس رادار کنترل آتش موجود در پاشنه ی شناور اقدام به رهگیری و قفل راداری بر روی هدف میکند ولی در فریگت های کلاس موج مانند دماوند و جماران اینطور نیست ، در این فریگت ها هم کار کسب هدف رهگیری هدف به رادار ثامن (WM_28) واگذار شده است زیرا در این فریگت ها رادار آرایه فازی عصر سطح و هوا را به صورت همزمان اسکن میکند و سپس رادار ثامن (WM_28) کار خود را برای رهگیری هدف شروع میکند ، این رادار درون رادوم تخم مرغی خود دارای دو آنتن پالس داپلر است که با یکی اقدام به اسکن آسمان میکند و با آنتن دیگر موشک پدافندی محراب (استاندارد-1) را تا برخورد به هدف هدایت میکند ولی در شناور تندروی موشک انداز گرز از کلاس کمان رادار ثامن (WM_28) نصب شده بر روی دکل اصلی با یک آنتن خود سطح دریا و با آنتن دیگر آسمان را اسکن میکند و سپس با رادار کنترل آتش نصب شده در پاشنه ی شناور موشک پدافندی را تا برخورد به هدف هدایت میکند ، دلیل این کار این است که این شناور باید همزمان سطح دریا را نیز تخت نظر داشته باشد .
به نوعی میتوان گفت رادار های ثامن نصب شده بر روی کلاس موج و شناور گرز هر رو از یک نوع هستند ولی وظیفه ی آنان با یکدیگر فرق دارد .
شناور موشک انداز گرز از کلاس کمان(Combattante IIa) سبز: رادار کنترل آتش در پاشنه ی شناور آبی: رادار ثامن (WM_28)
البته در دیگر شناور های کلاس کمان یا کلاس سینا (نمونه ی مهندسی معکوس شده ی کلاس کمان در ایران) رادار ثامن (WM_28) تنها در نقش جست و جوی هوا و سطح عمل میکند و رادار افق ساخت ایران که در بلند S فعالیت میکند موشک های ضد کشتی نور و یا قادر را تا زمان برخورد به هدف هدایت میکند .
همانطور که در تصاویر سمت چپ و راست در بالا مشاهده میکنید ، این رادار از دو آنتن پالس داپلر استفاده میکند که یکی برای کسب اهداف هوایی و دیگر برای کسب اهداف دریایی است . در تصویر پایینی هم فریگت دماوند را مجهز به رادار ثامن مشاهده میکنید .
رادار WM_28 هلندی دارای بردی معادل 118 کیلومتر دارد و سیستم راداری ثامن ایرانی طبق گفته ی منابع ایرانی دارای برد 22 الی 25 کیلومتر است و در صورت اتصال به سونار شناور رزمی توانایی ایجاد یک سیستم مدریت یکپارچه در شناور های رزمی را دارد و کنسول مدریت آن توانایی پشتیبانی از سونار را دارد .
این شناور ها در کشور های مختلف و در ارتش های مختلف موشک های کروز ضد کشتی هارپون و اگزوست و آتومات را حمل کرده اند ، ایران در زمان محمد رضا شاه پهلوی تعداد 15 فروند از این کلاس را به فرانسه سفارش داد که همه آن هارا دریافت کرد ، در نسخه های تحویلی به ایران از موشک هارپون استفاده شده بود که ایران بعد از انقلاب اسلامی موشک های هارپون را از این شناور ها حذف کرد و موشک های کروز ضد کشتی نور و قادر که نمونه های ایرانی موشک ضد کشتی چینی C_802 با برد های مختلف هستند را جایگزین کرد .
تمامی شناور های کلاس Combattante ll از 4 موتور دیزل MTU 167 _ 528 TB_90 ساخت فرانسه بهره میبرند که متصل به 4 شفت است. این 4 موتور دیزل جمعا قدرتی برابر با 12000 اسب بخار در اختیار شناور قرار میدهد ، این شناور با حداکثر سرعت 55 کیلومتر در ساعت دارای دارای بردی برابر با 1060 کیلومتر است و با سرعت کروز 28 کیلومتر در ساعت در ساعت دارای برد 3000 کیلومتر است .
ایران بعد ها به دنبال مهندسی معکوس کلاس کمان (Combattante ll) رفت و کلاس سینا را ساخت که این کلاس از آرایش تسلیحاتی و سیستم های راداری و جنگ الکترونیک مشابه کلاس کمان بهره میبرد . تا سال 2017 میلادی تعداد 4 فروند کلاس سینا ساخته شده بودند که هر 4 فروند آن در دریای خزر خدمت میکنند و با توجه به تصاویر ماهواره ای تعداد 2 فروند دیگر نیز در جنوب و خلیج فارس در حال ساخت است که هنوز به نیروی دریایی ارتش تحویل داده نشده است .
در تصویر بالا فلش آبی نشانگر موشک های کروز ضد کشتی نور و یا قادر است و مربع نارنجی هم نشانگر توپ 40 میلیمتری بوفورس است که در ایران با نام فتح تولید میشود .
فلش زرد سیستم اپتیکی شناور های کلاس سینا را نشان میدهد .
دایره سبز رادار کنترل آتش موشک های کروز ضد کشتی نور و یا قادر را نشان میدهد .
مربع بنفش هم رادار ثامن (WM_28) است .
در دوران جنگ تحمیلی 8 ساله عراق علیه ایران و در درگیری های دریایی که در خلیج فارس به وقوع پیوست یک شناور موشک انداز کلاس کمان به نام پیکان هدف موشک ضد کشتی P_15 قایق تندروی اوسای ارتش عراق قرار گرفت و فرق شد و یکی دیگر از شناور های کلاس کمان به نام جوشن در جریان عملیات آخوندک توسط ناوشکن های آمریکایی فرق شد و ایران دو شناور موشک انداز از کلاس سینا را به منظور پاسداشت خون شهیدان این شناور ها به نام های پیکان و جوشن نامگذاری کرده است .
در کل از دارندگان شنا در های موشک انداز کلاس Combattante IIa میتوان به : لیبی ، یونان ، آلمان ، مالزی و ایران اشاره کرد .
در ابتدا آلمان این شناور ها را سفارش داد که در نیروی دریایی آلمان به کلاس Tiger (ببر) معروف شدند .
این شناور ها توانایی مین ریزی دریایی را داشتند و مسلح به موشک ضد کشتی اگزوست بودند . آلمان 20 فروند از این کلاس را سفارش داد که تمامی آنها را دریافت کرد . آلمان در سال 2002 این شناور ها را بازنشسته کرد ولی قبل از آن 5 فروند از آن هارا به صورت دست دوم به مصر فروخت که امروزه آنان نیز از خدمت بازنشسته شده اند . همچنین آلمان 1 فروند آن را به یونان فروخت که پس از مدت کوتاهی خدمت در یونان ارتقا یافت و به گرجستان فروخته شد . علاوه بر آن 6 فروند از آن ها هم به شیلی فروخته شد که امروزه دیگر در خدمت نیستند .
لیبی 10 فروند سفارش داد که به علت مسائل تحریم آنها 8 فروند را تحویل گرفت و همان 8 فروند نیز بعد از جنگ داخلی توسط نیروی هوایی آمریکا و متحدانش نابود شدند . نسخه ی تحویلی به لیبی مجهز به موشک کروز ضد کشتی اتومات بود .
مالزی هم 4 فروند را سفارش داد که هنوز هم در خدمت هستند ، این شناور ها در دهه ی 1990 ارتقا یافتند . نسخه ی تحویلی به مالزی مجهز به موشک کروز ضد کشتی اگزوست بود .
یونان هم 6 فروند از این کلاس را سفارش داد که تعدادی مجهز به موشک کروز ضد کشتی هارپون و تعدادی هم مسلح به اگزوست بودند . امروزه تنها 3 فروند از آن ها فعال است ، همچنین این نسخه توانایی مین ریزی دریایی را نیز دارد .
اسامی شناور های کلاس کمان به همراه شماره ی بدنه ی آن ها :
P_221 : کمان
P_222 : ذوبین
P_223 : خدنگ
P_224 : پیکان (غرق شده در خلیج فارس)
P_225 : جوشن (غرق شده در خلیج فارس)
P_226 : فلاخن
P_227 : شمشیر
P_228 : گرز
P_229 : گردونه
P_230 : خنجر
P_231 : نیزه
P_232 : تبرزین
اسامی شناور های کلاس سینا تا سال 2018 به همراه شماره ی بدنه ی آن ها :
P_224 : پیکان
P_225 : جوشن
P_233 : درفش
P_234 : سپر
مشخصات کلی :
سیستم پیشران : 4 موتور دیزل ساخت فرانسه MTU 167 _ 528 TB_90
طول : 47 متر
ارتفاع : 8 متر
وزن : 265 تن در حالت بارگیری کامل و 224 تن در حالت معمولی
بیشترین سرعت : 67 کیلومتر در ساعت
سرعت کروز : 28 کیلومتر در ساعت
خدمه : 30 نفر
نوشته شده توسط: محمد مهدی جمیل صفت