جستجوگر اخبار مطالب و تسلیحات نظامی جمع آوری مطالب نظامی و تسلیحات
ناو های محافظتی (Frigate) کلاس تایپ 23 نیروی دریایی بریتانیا در حقیقت شناور های رزمی با وزن بارگیری کامل 5400 تن هستند که در رده ی یک ناو محافظتی سنگین قرار میگیرند ولی به این کلاس معمولا لغت ناوشکن نیز اطلاق میشود . ناو های محافظتی کلاس تایپ 23 به کلاس دوک (Duke) نیز معروف هستند .
داستان ساخت این کلاس از شناور های رزمی به دهه ی 1970 میلادی بر میگردد که در آن سال ها توان زیرسطحی اتحاد جماهیر شوروی به شدت و با سرعت بالایی در حال رشد بود و تحدید بزرگی برای ممالک اروپایی و مخصوصا بریتانیا کبیر بود ، علاوه بر آن ناوگان سطحی شوروی با موشک های کروز ضد کشتی مافوق صوت تحدید بزرگی برای شناور های نیروی دریایی بریتانیا بودند زیرا سامانه های پدافندی ای مانند سی کت (See cat) که در آن زمان بر روی برخی ناوشکن های نیروی دریایی بریتانیا نصب بود برای هدف قرار دادن موشک های ضد کشتی و جنگنده ها نیاز داشت تا اپراتور سامانه ، نشانه گیر را تا بر خورد موشک به هدف بر روی هدف نگه دارد ، در واقع سی کت هدایت در خط دید کاربر بود و توان لازم برای حفاظت از ناوشکن های نیروی دریایی سلطنتی انگلستان را نداشت ، علاوه بر این تجربه ی جنگ فالکلند نشان داد که بریتانیا باید بر روی سامانه های پدافندی سیلو پرتاب برای مقابله با جنگنده ها و موشک های کروز کار کند زیرا دیگر پرتاب چف برای منحرف کردن موشک ها کارایی چندانی نداشت و نمی شد تنها به سیستم جنگ الکترونیک اعتماد کرد ، به همین دلیل باید ناو های جدید علاوه بر توان مقابله ی موثر با زیردریایی ها بتواند با موشک های کروز ضد کشتی مافوق صوت نیز مقابله کند ، بر اساس همین تفکر ناو های محافظتی کلاس تایپ 23 با سامانه ی دفاع هوایی کوتاه برد سی ولف (Sea wolf) متولد شدند .
در جلوی شناور توپ 8 اینچی (114میلیمتری) مارک 8 قرار دارد که دارای نواخت آتش 25 گلوله بر دقیقه و برد 27 کیلومتر است و با اتصال به رایانه ی آتش بالستیک میتواند اهداف را در ساحل هم مورد اصابت قرار دهد ، همچنین این توپ توسط رادار و سیستم اپتیکی نصب شده بر روی دکل اصلی نیز قابل هدایت است .
درست پشت سر توپ سینه 32 سلول پرتاب عمودی موشک دفاع هوایی سی ولف (Sea wolf) قرار دارد ، این موشک دارای برد 10 کیلومتر و ارتفاع عمل 3 کیلومتر است و در واقع یک موشک کوتاه برد محسوب میشود و این از ضعف های این کلاس است که فاقد سیستم پدافندی برد بلند هستند ، در واقع سیستم سی ولف (Sea wolf) بیشتر به منظور مقابله با موشک های کروز ضد کشتی بر روی این ناو نصب است زیرا هیچ هواگردی در شرایط جنگی به فاصله ی 10 کیلومتری یک ناو که یک فاصله ی بسیار نزدیک است نزدیک نمیشود .
این کلاس از ناو مجهز به 8 موشک کروز ضد کشتی AGM_84 Harpon هستند که به صورت دو لانچر 4 تایی به اطراف نشانه رفته اند . این 8 موشک ضد کشتی هارپون از نوع رادار فعال هستند .
در جلوی دکل اصلی شناور یک رادار کنترل آتش مربوط به سامانه ی پدافندی سی ولف (Sea wolf) وجود دارد . در کل سامانه ی سی ولف دو رادار کنترل آتش دارد که یکی در جلوی ناو قرار دارد و علاوه بر موشک های سی ولف توانایی هدایت توپ سینه را نیز دارد ، یک رادار دیگر نیز در قسمت پاشنه ی ناو بر روی آشیانه ی نگهداری بالگرد قرار دارد .
ناو های محافظتی کلاس تایپ 23 در ابتدا از رادار کنترل آتش تایپ 910 استفاده میکردند که در ارتقاعی که این ناو ها به خود دیدند ، رادار کنترل آتش تایپ 910 با رادار کنترل آتش تایپ 911 تعویض شدند ، زیرا رادار تایپ 910 در پویش ارتفاع پست ضعف داشت و این یعنی ناو در برابر موشک های کروز ضد کشتی که در ارتفاع پست حرکت میکنند بی دفاع بود و در مقابل جنگ الکترونیک نیز تا حدودی آسیب پذیر بود که تمامی این ایرادات در رادار کنترل آتش تایپ 911 برطرف شد. رادار تایپ 911 دارای برد 70 کیلومتر است و در حقیقت یک رادار دوبانده محسوب میشود ، این رادار در باند I با فرکانس 8GH الی 10GH کار میکند و در باند L/M با فرکانس 40GH الی 100GH کار میکند و از دو آنتن بهره میبرد .
این ناو ها از یک رادار اصلی آرایه فازی سه بعدی جست و جوی هوا و سطح به نام تایپ 997 بهره میبرند . این رادار در بلند ترین قسمت دکل کشتی نصب است .
بیشترین برد این رادار قدرتمند به 200 کیلومتر میرسد و طبق گفته های شرکت سازنده (BAE company) میتواند یک هدف به اندازه ی یک توپ تنیس با سرعت 3 ماخ را در فاصله ی 50 کیلومتری کشف کند ، این رادار توانایی فوق العاده ای در کشف موشک های کروز مافوق صوت در فواصل کم و ارتفاع پست دارد .
این کلاس از ناو ها از یک رادار ناوبری به نام رادار ناوبری کلوین (Kelvin) بهره میبرند که در بلند I کار میکند .
همچنین این ناو های این کلاس از یک رادار ناوبری دیگر با وظیفه ی ثانویه کنترل نشست و برخاست هلیکوپتر در پد بالگرد ناو به نام رادار تایپ 1007 استفاده میکنند ، در برخی از ناو های محافظتی کلاس تایپ 23 از رادار تایپ 1007 و در برخی دیگر از رادار تایپ 1008 استفاده شده است ، این دو نمونه رادار دارای وظایف مشترکی هستند و فرق چندانی با یک دیگر ندارند جز در اینکه در رادار تایپ 1008 تلاش شده تا آب و هوای شرجی دریا اثر کمتری بر روی رادار بگذارد .
ناو های محافظتی کلاس تایپ 23 از 2 موتور توربین گازی رولز رویس SPEY SM1A با توان هریک 26150 اسب بخار بهره میبرند . البته این ناو ها در کنار این موتور های پرقدرت توربین گازی از 4 موتور دیزل RP2000CZ با توان هریک 7000 اسب بخار نیرو بهره میبرند .
ناو های این کلاس با استفاده از حداکثر توان موتور های توربین گازی خود میتوانند به سرعت 45 کیلومتر در ساعت و با استفاده از ترکیب موتور های توربین گازی و دیزل به حداکثر سرعت 56 کیلومتر در ساعت برسند. این ناو ها دارای 4000 کیلومتر برد با سرعت کروز 28 کیلومتر در ساعت هستند .
همچنین این ناو ها دارای 2 موتور کوچک برقی با قدرت 4000 اسب بخار هستند که در مواقعی که موتور توربین گازی دچار نقص فنی شود به کمک موتور های دیزل می آیند .
این ناو ها دارای 2 شفت و 2 پروانه هستند که هر یک از این شفت ها به یک گیربکس و هر یک از این گیربکس ها به یک موتور توربین گازی و 2 موتور دیزل و 1 موتور الکتریکی کوچک وصل هستند.
گفته شده پروانه های این ناو ها به طوری طراحی شده اند تا اصطکاک کمی با آب داشته باشند تا سوخت کمتری مصرف شود ، علاوه بر این ها چون هدف اصلی ساخت این کلاس از ناو ها مقابله با زیردریایی هاست ، در طراحی موتور خانه ی ناو از پوشش های جذب کننده ی امواج صوتی استفاده شده تا صدای کمتری به بیرون انتقال پیدا کنم و در نتیجه کشف شناور دشوار شود ، همچنین این اصول در طراحی گیربکس و شفت نیز لحاظ شده اند تا صدای برخورد چرخدنده ها و چرخش شفت به حداقل برسد .
این کلاس از ناو ها بسته به مأموریت خودشان دارای 185 تا 205 نفر خدمه هستند و برای 80 روز دریانوردی آذوقه و سوخت دارند ، البته این ناو ها معمولا با یک ناو پشتیبانی لجستیکی به مأموریت های طولانی اعزام می شوند ، به همین دلیل دیگر نگرانی برای اتمام سوخت وجود ندارد زیرا میتوانند در دریا از ناو های پشتیبانی لجستیکی سوخت گیری کنند و حتی در دریا اقدام به دریافت آذوقه توسط بالگرد از ناو پشتیبانی لجستیکی کنند .
این ناو ها دارای دو قبضه توپ 30 میلیمتری در سمت چپ و راست خود هستند که توانایی هدف قرار دادن موشک های ضد کشتی کروز و قایق های تندرو را دارد ، هر چند که توپ 114 میلیمتری سینه ی ناو هم این توانایی را دارد ولی دارای نواخت آتش کمتری نسبت به این توپ های 30 میلیمتری هستند .
این توپ با کسب موقعیت هدف از رادار اصلی ناو یعنی تایپ 997 به سمت هدف برگشته و با سیستم اپتیکی خود بر روی هدف قفل کرده و اقدام به آتش میکند ، همچنین این توپ 30 میلیمتری دارای برد 3.5 الی 4 کیلومتر بر علیه اهداف هوایی و 10 کیلومتر بر علیه اهداف سطحی است و سیستم اپتیکی این توپ هم از 10 کیلومتری توان زیر نظر گرفتن هدف را به صورت غیرفعال دارد .
این ناو ها علاوه بر توپ 30 میلیمتری دارای 2 قبضه مسلسل سبک 7.6 میلیمتری بر روی پل فرماندهی و دو قبضه مینی گان(Miniga)هستند.
این کلاس از ناو ها دارای یک سیستم الکترواپتیک با برد 20 کیلومتر هستند که با کمک این سیستم اپتیکی علاوه بر پایش محیط میتوان توپ سینه ی 114 میلیمتری مارک 8 را هم آتش کرد ، این سیستم اپتیکی در قسمت جلویی دکل اصلی کشتی نصب شده است .
این ناو ها علاوه بر سیستم جنگ الکترونیک از یک پرتابگر چف و فلیر در دو طرف بهره میبرند .
همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم یکی از اهداف ساخت ناو های محافظتی (Frigate) کلاس تایپ 23 مقابله با زیردریایی های کم صدای و اتمی شوروی/روسیه بوده و هست ، به همین جهت بر روی این شناور ها سونار های پیشرفته و زیادی نصب شده است تا زیردریایی های اتمی کلاس تایفون ، دلتا ، یاسن و یا بوری که بسیار بی صدا و پیشرفته هستند را کشف کند و به کمک اژدر های 324 میلیمتری خود به آنان حمله کند .
ناو های محافظتی کلاس دوک (همانطور که گفتیم کلاس تایپ 23 به کلاس دوک نیز معروف هستند) دارای 2 عدد سونار هستند که یکی از آنها با کابل پشت سر شناور درون آب یدک کشیده میشود . یک سونار هم به اسم تایپ 2031 تا سال 2006 بر روی این کلاس وجود داشت که در آن سال برداشته شد .
سونار تایپ 2050 :
این سونار مانند اکثر سونار های امروزی دارای دو آرایه ی فعال و غیرفعال است . این سونار یک سونار با برد متوسط است که اطلاعات زیادی از برد آن منتشر نشده ، همچنین این سونار توانایی کار در هر دو حالت فعال و غیرفعال را دارد . این سونار با تکنولوژی بالای خود توانایی شناسایی پنهانکار ترین زیردریایی ها در محدوده ی دمای شیب (themocline) آب دریا ها را دارد.
? توضیحاتی در خصوص دمای شیب آب دریا:
همانطور که میدانید سونار در حالت فعال و غیرفعال کار میکند ، به طور کلی در حالت فعال سونار ها اقدام به تولید صوت در آب میکنند که این صوت ها پس از برخورد به موانع مانند کشتی ها و یا زیردریایی ها و حتی صخره های کف دریا به سمت منبع صوت ینی خود سونار برگشته و کامپیوتر سونار با تحلیل داده ها موقعیت موانع را بدست آورده و در اختیار اپراتور قرار میدهد ولی در حالت غیر فعال ، سونار ها در واقع تبدیل به یک میکروفن قدرتمند می شوند و با دقت صداهای منتشر شده از اجسام مانند کشتی ها و زیردریایی ها را بررسی کرده و موقعیت زیردریایی ها و یا کشتی ها را به اطلاع اپراتور سامانه می رسانند . اما عوامل مختلفی بر روی توانایی کشف سونار ها مخصوصا در حالت فعال تاثیر می گذارد . در آب هایی با چگالی کم سرعت حرکت صوت کم است ولی در آب هایی با چگالی بالا سرعت حرکت صوت بیشتر است ، چگالی آب به دو عامل بستگی دارد ، یکی املاح در آب مانند نمک و دمای آب ، هرچه از سطح دریا پایین تر برویم به دلیل میزان تابش کم خورشید دمای آب کمتر میشود ولی در عمق بین 30 تا 100 متری تغییرات قابل توجه و اساسی در دمای آب به وجود می‌آید که باعث خم شدن امواج صوتی در این ناحیه میشود ، در واقع این ناحیه حد وسط بین آب گرم و سرد است و دمای متغیری دارد ، هنگامی که امواج صوتی خم شوند سونار در حالت غیر فعال به سختی می تواند زیردریایی دشمن را شناسایی کند و در حالت فعال به دلیل خم شدن امواج صوتی در این ناحیه (30تا60متری) زیردریایی دشمن به راحتی در زیر این خم پنهان میشود و کشف آن عملا غیرممکن میشود . به این پدیده که در عمق 30 تا 60 متری پدید می‌آید شیب آب (themocline) میگویند . طبق ادعای شرکت تالس فرانسه ، سونار تایپ 2050 توانایی بالایی در شناسایی زیردریایی ها در شیب آب را دارد .
سونار تایپ 2031 :
این سونار دارای دو آرایه ی فعال و غیرفعال بود و یک سونار کوتاه برد محسوب میشد و در سال 2006 از روی تمامی ناو های محافظتی کلاس تایپ 23 برداشته شد و سونار تایپ 2087 جایگزین آن شد . این سونار در پشت ناو با کابل یدک کشیده میشد.
سونار تایپ 2087 :
این یک سونار بلند برد است و توانایی پایش اعماق اقیانوس ها با دقت بسیار بالا را داراست ، این سونار حتی توانایی پایش دقیق تا عمق 300 متری را دارد . سونار تایپ 2087 در سال 2006 جایگزین سونار قدیمی تایپ 2031 شد و دارای قابلیت های بسیار بیشتری نسبت به سونار قدیمی تایپ 2031 است. این نوع سونار علاوه بر اینکه توانایی کارکرد در فرکانس های متعارف مانند100 تا 500 کیلوهرتز دارد می تواند در فرکانس های پایین هم کار کند بدون آنکه مشکلی در دقت و رزولوشن تصاویر سونار اتفاق بیافتند و دامنه ی تشخیص بیشتری را ارائه میدهد ، این سونار دارای دقتی خارق العاده در شناسایی زیردریایی هاچه در فرکانس های پایین و چه در فرکانس های بالا است. همچنین این سونار توانایی مقاومت در برابر طوفان الکتریکی را دارد. این سونار در پشت ناو با کابل یدک کشیده میشود .
ناو های محافظتی کلاس تایپ 23 به پرتابگر های اژدر های 324 میلیمتری برای نابودی زیردریایی ها مجهز هستند .
ناو های محافظتی کلاس تایپ 23 از یک سیستم قدرتمند جنگ الکترونیک در بالاترین قسمت برجک به نام UAF_1 UAT Mod_1 استفاده میکنند . از قدرت و برد اخلال این سیستم تا کنون اطلاعات موثقی منتشر نشده است .
در قسمت عقبی این ناو پد بالگرد و آشیانه ی مخصوص حمل بالگرد قرار دارد . این ناو ها توانایی نگهداری و پذیرش یک بالگرد را دارند. معمولا ناو های محافظتی کلاس تایپ 23 یک فروند بالگرد لینکس با 4 موشک ضد کشتی سی اسکوا (Sea Skua) با برد 25 کیلومتر (البته توانایی پرتاب اژدر نیز وجود دارد) یا یک فروند بالگرد AW_101 مرلین با توانایی پرتاب اژدر و عملیات ضد زیر دریایی را حمل میکنند.
این ناو ها در بحث عملیات ضد زیردریایی میتوانند از هلیکوپتر های خود نیز کمک بگیرند.
بالگرد های مرلین به دلیل اندازه ی بزرگ خود هنگام ورود به آشیانه ی نگهداری بالگرد ، ملخ و دم خود را جمع میکنند .
در کل 16 فروند از ناو محافظتی کلاس تایپ 23 یا همان کلاس دوک (Duke) ساخته شد که بعد ها 3 فروند آن به شکل دست دوم به شیلی فروخته شد و تنها شیلی و بریتانیا ی کبیر کاربران این ناو ها هستند .
درست است که این ناو ها قابلیت های بالایی در کشف و انهدام زیردریایی ها دارند ولی از نداشتن یک سیستم پدافندی برد بلند رنج میبرند ، درست است که سیستم پدافندی کوتاه برد سی ولف (Sea wolf) بر روی این ناو ها نصب است ولی با برد کوتاه 10 کیلومتری و ارتفاع عمل 3 کیلومتری فقط و فقط توانایی هدف قرار دادن موشک های کروز ضد کشتی که در حال نزدیک شدن به ناو هستند را دارد ، البته در استراتژی نبرد دریایی بریتانیا هیچ وقت این ناو ها بدون پوشش هوایی روانه ی میدان نبرد نمی شوند ، پوشش هوایی مورد نیاز این ناو ها در درجه ی اول توسط جنگنده های F_35 ناو هواپیمابر ملکه الیزابت (HMS Queen Elizabeth ) و ناو شکن های تایپ 45 که عملا با رادارها و موشک های دفاع هوایی استار 15 و 30 یک سکوی پدافندی دریا پایه بی نظیر است تامین میشود .
اسامی ناو های محافظتی کلاس دوک (تایپ 23) به همراه سال به آب اندازی و شماره بدنه ی آنان :
F229:HMS Lancaster 1899
F230: HMS Norfolk 1990
F231: HMS Argyll 1991
F233: HMS Marlborough 1991
F234: HMS Iron Duke 1993
F235: HMS Monmouth 1993
F236: HMS Montrose 1994
F237: HMS Westminster 1994
F238: HMS Northumberland 1994
F239: HMS Richmond 1995
F78: HMS Kent 2000
F79: HMS Portland 2001
F80 : HMS Grafton 1997
F81: HMS Sutherland 1997
F82: HMS Somerset 1996
F83: HMS ST. Albans 2002
تصاویری از ناو های محافظتی کلاس تایپ 23 :
مشخصات :
طول : 133 متر
حداکثر وزن در حالت بارگیری کامل : 5400 تن
پیشران : 2 موتور اصلی توربین گازی قدرتمند SPEY SM1A و 4 موتور دیزل RP2000CZ و 2 موتور الکتریکی کمکی
بیشترین سرعت : 56 کیلومتر بر ساعت
برد : 4000 کیلومتر با سرعت کروز 28 کیلومتر در ساعت
تسلیحات : توپ سینه ی 114 میلیمتری مارک 8 – 8 موشک کروز ضد کشتی هارپون – موشک های دفاع هوایی کوتاه برد سی ولف(Sea wolf) – دو توپ 30 میلیمتری مارک 2 – دو قبضه مسلسل 7.6 میلیمتری – دو قبضه مینی گان (Minigan)
کاربران : نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا ودر نیروی دریایی شیلی
نوشته شده توسط: محمد مهدی جمیل صفت
