حادثه در عملیات گنبد کروم – Operation Chrome Dome

نوشته شده توسط: یزدان کبیری نژاد

 حادثه در عملیات گنبد کروم در طی جنگ سرد،به بمب افکن های B-52 که توان هسته ای داشتند ماموریت حساس و ویژای اعطا شد. که جز دشوار ترین ماموریت ها بود و در صورت درگیری تلفات زیادی را بر جای میگذاشت. این عملیات نام گنبد کروم را به خود گرفت و در آن به صورت 24 ساعته یک بمب افکن مجهز به کلاهک های هسته ای در آسمان وجود داشت تا در صورت وقوع درگیری بین آمریکا و شوروی، بلافاصله حملات اتمی را به شوروی انجام دهند. در 16 ژانویه سال 1966، یک B-52G، با رمز چای 16 (Tea-16) پایگاه مادر را ترک کرد و وارد آسمان شد. به دلیل مداومت پروازی بالا اینبمب افکن مجبور بود دوبار سوختگیری هوایی بکند، که یکبارش در نزدیکی مرز های ترکیه بود. سوخترسان با رمز دیزل 3 برای آخرین بار در 17 ژانویه سال 1966 به این بمب افکن سوخترسانی کرد.

بنا به دلایلی که هنوز هم روشن نیست، سرعت بمب افکن کمی بیشتر از سوخترسان بود. که همین باعث شد B-52 به KC-135 برخورد کند و بال چپ بمب افکن دچار آسیب های فراوان و خطر ناکی بشود. آسیب به قدری جدی بود که کل بال چپ در مرز کنده شدن بود. در همین به دلیل فشار زیاد بر سازه چهار کلاهک هستی ای از بمب افکن خارج شدند. سه بمب حاصل از این سقوط در نزدیکی روستای Palomares در ساحل دریای مدیترانه اسپانیا سقوط کردند. اولین بمب در نزدیکی ساحل سقوط کرد. یکی دیگر به عمق آب رفت و پس از آن بمب سوم در فاصله بسیار کمی از قبرستان به زمین نشست. به دلیل اینکه سوییچ های بمب ها غیر فعال بودند انفجاری روی نداد، اما هنوز خطر تشعشعات اتمی وجود داشت. اما به دلیل وجود ماده خاصی در خاک آن منطقه، مقدار پلوتونیوم های بمب هتی آسیب دیده کاهش یافته بود. به سرعت از نیروی هوایی آمریکا (USAF) تیم هایی وارد منطقه شدند تا بتوانند به سرعت بمب ها را خارج بکنند، جلوی انتشار رادیو اکتیو را بگیرند و منطقه آلوده را پاکسازی بکنند.

 پس از اعلام کشف سه بمب، گزارشی مبنی بر پیدا شدن بمب چهارم هیچ جا یافت نشد. بمب گم شده بود و کسی نمیدانست که کجاست، اما همه بسیج شده بودند تا بمب آخر را پیدا بکنند. نیروی دریایی ایالات متحده بیش از 30 شناور از جمله ناوشکن ها و کشتی های لجستیکی را وارد منطقه کرد تا کف دریا را به خوبی جستجو بکنند. در نهایت، 11 هفته پس از حادثه، ناو USS Petrellifted چهارمین بمب MK-28 در 7 اوریل ساعت 8 صبح پیدا کرد. در بین دماغه و انتهای بمب یک شکاف کوچک ایجاد شده بود و به اضافه 4 سوراخ کوچک دیگر. اما خوشبختانه سوئیچ ها هنوز در موقعیت امن قرار داشت. به سرعت با رعایت تمام جوانب، بمب را به منظور بازیابی به عرشه ناو انتقال دادند. در اولین لحظات شماره سریال و علامت های بمب چک شدند که مطمئن شوند همان است و این دستوری بود از شخص وزیر دفاع رابرات مک نامارا. پس از آن بمب را به اسپانیا نتقال دادند. مقامات اسپانیایی هم این بمب را بررسی کردند، در حالی که در محاصره عکاسان و روزنامه نگاران بودند.

برای انتقال بمب به ایالات متحده یک مشکلی وجود داشت، پوشش کلاهک به دلیل ضربه باز نمیشد. به همین منظور سریعا متخصصین وارد اسپانیا شدند و کلاهک بمب را باز کردند تا به صورت ایمن به آمریکا برگردد. در همان زمان انتقال کلاهک، بیش از 1600 پرسنل از نیروی هوایی آمریکا در روستای Palomares حضور داشتند که در حال پاکسازی مواد به جای مانده از بمب های اتمی بودند. نیروی هوایی گروهی را با کد “بلا 26” از منطقه خارج کرد و به بیمارستان انتقال داد، زیرا فکر میکرد این افراد به دلیل اینکه بیش از بقیه در منطقه آلوده وجود داشته اند دچار آلودگی شده اند. اما سالها بعد متوجه شدند که کمترین میزان آلودگی در آنها وجود دارد. این دست از حوادث کابوس فرماندهان نظامی آمریکا است. گفته شده از تاریخ 13 فوریه 1950 تا 22 ژانویه 1968، 25 حادثه سلاح هسته ای رخ داده است. بعضی از آنها درآموزشی و گشتی و بعضی در ماموریت های آماده باش. اما از همه مهمتر، همین حادثه در عملیات گنبد کروم بوده است. مأموریت های 24 ساعته ژنرال توماس س. پاور، فرمانده نبرد های هوایی استراتژیک (SAC)، معمار عملیات گنبد کروم بوده است. که مرحله اصلی آن بین سالهای 1961 تا 1968بود. گنبد کروم یک عملیات جسورانه برای بازدارندگی هسته ای بود. بمب افکن های B-52 در ماموریت های گنبد کروم، دو وظیفه را بر عهده داشتند. یکی پرواز بر سراسر اقیانوس آرام، سمت سوختگیری در دریای مدیترانه و انجام گشتی دیگر و بازگشت به خانه. دومی، پرواز در نسیرهای شمالی در اطراف آمریکا و کانادا بود و پس از آن سوختگیری بر فراز آلاسکا و ادامه مسیر پروازی. هر روز 75 بمب افکن آماده بودند تا چنین پروازی را انجام دهند. در همین راستا، خروشچف با توجه به اصل آمادگی و مقابله به مثل، دستور داد 20 درصد تمام ناوگان بمب افکن های استراتژیک شوروی به کلاهک هسته ای شوند و آمادگی این را داشته باشند که در هر ساعت از شبانه ماموریتی را بر ضد آمریکایی ها انجام دهند.