خانه / دسته‌بندی نشده / مشکل ترامپ با معاهده INF

مشکل ترامپ با معاهده INF

مشکل ترامپ با معاهده INF

ترامپ ۲۰ اکتبر سال جاری میلادی بدون ارائه هیچ سندی، روسیه را به نقض ( پیمان منع موشک های هسته ای میان برد) متهم کرد وی گفت در صورتی که روسیه و چین با یک پیمان جدید موافقت نکنند، آمریکا به زودی از آن خارج خواهد شد. در ادامه وی تصریح کرد آمریکا به روسیه اجازه نمی‌دهد که فعالیت تسلیحاتی خودش را ادامه دهد

نوشته شده توسط: فاطمه موسوی زاهد – امین حیدری

ترامپ ۲۰ اکتبر سال جاری میلادی بدون ارائه هیچ سندی، روسیه را به نقض ( پیمان منع موشک های هسته ای میان برد) متهم کرد وی گفت در صورتی که روسیه و چین با یک پیمان جدید موافقت نکنند، آمریکا به زودی از آن خارج خواهد شد. در ادامه وی تصریح کرد آمریکا به روسیه اجازه نمی‌دهد که فعالیت تسلیحاتی خودش را ادامه دهد در حالی که ما خودمان را منع می‌کنیم.این ادعا را باراک اوباما، رئیس‌جمهوری قبلی آمریکا هم تکرار کرده بود اما به اصرار متحدان اروپایی کشورش که از به راه افتادن یک جنگ تسلیحاتی نگران بودند از آن خارج نشده بود.

ترامپ افزود: من نمی‌دانم چرا پرزیدنت اوباما در این باره مذاکره نکرده بود یا از آن خارج نشده بود… آنها سال‌هاست که این پیمان را نقض کرده اند.
ﭘﯿﻤﺎﻥ ﻧﯿﺮﻭﻫﺎﯼ ﻫﺴﺘﻪ ﺍﯼ ﻣﯿﺎﻧﺒﺮﺩ یا INF ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ١٩٨٧ ﺗﻮﺳﻂ رئیس جمهور ﺭﯾﮕﺎﻥ ﻭ رهبر اتحاد جماهیر شوروی ﮔﻮﺭﺑﺎﭼﻒ،رهبران ﻭﻗﺖ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﻭ ﺷﻮﺭﻭﯼ ﺑﻪ ﺍﻣﻀﺎ ﺭﺳﯿﺪﻩ ﺑﻮﺩ .ﭘﯿﻤﺎﻥ ﻣﻨﻊ ﻣﻮﺷﮏﻫﺎﯼ ﻫﺴﺘﻪﺍﯼ ﻣﯿﺎنبرﺩ ﻫﻤﻪ ﻣﻮﺷﮏﻫﺎﯼ ﻫﺴﺘﻪﺍﯼ ﻭ ﻣﺘﻌﺎﺭﻑ ﻭ ﺳﮑﻮﻫﺎﯼ ﭘﺮﺗﺎﺏ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ۵۰۰ﺗﺎ ۱۰۰۰ ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ‏( ﮐﻮﺗﺎﻩﺑﺮﺩ) ﻭ ۱۰۰۰ ﺗﺎ ۵۵۰۰ ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ‏(ﻣﯿﺎﻥﺑﺮﺩ) ﺍﺯ ﻣﯿﺎﻥ برد. ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮﺷﮏ ﻫﺎﯼ ﻧﻮﻉ ‏« SS-4 و SS-5  ‏» ﮐﻪ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺷﻮﺭﻭﯼ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1962 ﺩﺭ ﮐﻮﺑﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﮐﺎﺭﺍﺋﯿﺐ ﺭﺍ ﺩﺍﻣﻦ ﺯﺩ.علاوه بر آن موشک های SS-12 و SS-20 و SS-23 و SSC-X-4 و امریکا متقابلا بالستیک‌ های پرشینگ ۲ و پرشینگ ۱ ای و کروز زمین پایه BGM-109 را نابود سازند. .ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ﻣﻪ 1991 ﺍﯾﻦ ﭘﯿﻤﺎﻥ ﮐﺎﻣﻼ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﺪ ﻭ ﺗﺎ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﺷﻮﺭﻭﯼ 1846 ﻣﻮﺷﮏ ﺑﺎﻟﺴﺘﯿﮑﯽ ﻭ کروز ﺯﻣﯿﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﺭﺍ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ نیز متقابلا تعداد  846  ﻣﻮﺷﮏ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ بالستیک و کروز  ﺭﺍ از بین برد.در ﺍﯾﻦ ﭘﯿﻤﺎﻥ،ﻣﻮﺷﮏﻫﺎﯼ ﺩﺭﯾﺎﯾﯽ ﺭﺍ شامل نمیشد و تنها در همان پیمان مجموعا تعداد 2692 موشک‌ نابود شد.ﺍﯾﻦ ﭘﯿﻤﺎﻥ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﻋﻄﻒ ﺗﻨﺶ ﺯﺩﺍﯾﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎﻥ ﺟﻨﮓ ﺳﺮﺩ ﮔﺮﺩﯾﺪ.

تصویری از موشک‌ بالستیک SS-4 یا R-12 شوروی..موشک سوخت مایع با برد تقریبی ۲۰۰۰ کیلومتر که میتوان آن را از سیلو یا لانچرهای زمینی شلیک کرد.این موشک از یک‌کلاهک ۲.۳مگاتنی هسته ای استفاده میکرد

چرا امریکا خواستار پیمان جدیدی در زمینه موشک های هسته ای میان برد است؟
.
روسیه یکی از قدرتمندترین و پیشرفته‌ترین برنامه‌های موشکی دنیا را در اختیار دارد. این کشور توانایی ساخت پیچیده‌ترین موشک‌های سوخت مایع و جامد را در تمامی بردهای ممکن دارد. روسیه عضو رژیم کنترل فناوری موشکی و پیمان بین‌المللی مقابله با گسترش موشک‌های بالستیک (MTCR) است. بر اساس آخرین آمار پیمان استارت نو، روسیه 1643 کلاهک خود را روی 528 سیستم تحویل هسته‌ای در پایگاه‌های موشکی خود مستقر کرده است. سیستم موشکی به ارث رسیده از اتحادیه جماهیر شوروی 72 درصد از توپخانه موشکی روسیه را تشکیل می‌دهد. برنامه نوسازی ارتش کنونی سهم موشک‌های شوروی سابق را در توان موشکی روسیه در سال 2016 به 60 درصد و تا سال 2021 به دو درصد کاهش خواهد داد.
روسیه در حال حاضر قادر به تولید موشک‌های بالستیک قاره‌پیما (ICBM) قابل حمل RS-24 است. سامانه موشکی قابل حمل جدید ICBM که به نام «قاتل دفاعی موشک» نیز شناخته می‌شود اخیراً در این کشور توسعه یافته است. این سامانه قابل حمل موشکی در سال 2016 وارد نیروی زمینی روسیه شد. موشک‌های قاره‌پیمای RS این نگرانی را در آمریکا و متحدانش در ناتو ایجاد کرده که روسیه در آزمایش پرتاب این موشک معاهده نیروهای هسته‌ای با برد متوسط (INF) را نقض کند.با وجود این، روسیه در ماه می 2012، موشک RS-26‌ خود را خارج از محدوده‌های تعیین‌شده توسط INF آزمایش کرد. در سال 2009، روسیه اعلام کرد که در نظر دارد تا برای جایگزین موشک‌های قاره‌پیمای کنونی واقع در سیلوها، موشک‌های بالستیک قاره‌پیما با سوخت مایع و قابل حمل را توسعه دهد. ساخت این موشک احتمالاً تاامسال(2018 )به پایان برسد.

موشک SS-5 یا R-14 ا ز تسلیحات شوروی عضو لیست پیمان INF بود.این موشک هسته ای ۲مرحله ای ۳۷۰۰ کیلومتر برد و ازیک‌ کلاهک ۲ مگاتنی استفاده میکرد.این موشک از هدایت اینرسی بهره میبرد و خطایی بیش از۱۰۰۰KM بود

روسیه همچنین در حال توسعه موشک‌های کروز زمین به هوا و زمین به زمین با نام R-500 است. در گزارش سالانه در جولای 2014، وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد روسیه با آزمایش موشک‌های کروز پرتاب‌شونده از زمین(GLCM) پیمان INF را نقض کرده است. پیمانی که آمریکا و روسیه را ملزم کرده تاموشک‌هایی با برد حداکثر بین 500 تا 5500 کیلومتر را نه در اختیار داشته باشند، نه تولید کرده و نه به صورت آزمایشی پرتاب کنند.

لانچر 9P78 مجهز به بالستیک اسکندر-ام و نسخه کروز اسکندر-کا با برد ۵۰۰ کیلومتر..یکی از ادعاهای امریکا استناد به همین نسخه کروز هست که توانایی شلیک‌ کروز کلاب با برد ۲۵۰۰ کیلومتر را دارد

واکنش روسیه در مقابل اتهامات نقص پیمان INF
.
معاون وزیر خارجه روسیه در واکنش به اظهارات ترامپ گفت این گامی بسیار خطرناک است. مطمئن هستم نه تنها برای جامعه بین‌المللی قابل درک نخواهد بود بلکه محکومیت‌های جدی را در پی خواهد داشت. او به خبرگزاری TAAS گفت این معاهده برای امنیت بین‌المللی و امنیت در قلمروی سلاح‌های هسته‌ای برای حفظ ثبات راهبردی اهمیت دارد.
رایبکف گفت : روسیه تلاش‌های آمریکا برای گرفتن امتیاز از طریق باج‌گیری را محکوم می کند.سرگئی رایبکف معاون وزیر خارجه روسیه، خروج آمریکا از پیمان هسته‌ای را گام بسیار خطرناک خواند.او همچنین به خبرگزاری RIA گفت که اگر آمریکا به رفتارهای ناشیانه و خشن خود ادامه دهد و از قراردادهای بین‌المللی بیرون برود،ما چاره‌ای نخواهیم داشت جز به اقدامات تلافی‌جویانه از جمله تکنولوژی نظامی دست بزنیم.در عین حال او افزود:ما نمی‌خواهیم به این مرحله پا بگذاریم.همچنین کنستانتین کساچف یکی از سناتورهای مهم روسیه گفت چنین حرکتی ممکن است یک پیمان مهم دیگر، پیمان کنترل ارتش ها را که در 2021 پایان می یابد، مخدوش کند. لاوروف ﺭﺋﯿﺲ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺩﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺭﻭﺳﯿﻪ هم ﺩﺭ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﺷﺒﮑﻪ ﯾﮏ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻥ ﺭﻭﺳﯿﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﮐﻨﺶ ﺑﻪ ﺧﺮﻭﺝ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺍﺯ ﭘﯿﻤﺎﻥﻣﻨﻊ ﻣﻮﺷﮏﻫﺎﯼ ﻫﺴﺘﻪﺍﯼ ﻣﯿﺎﻥﺑﺮﺩ ‏( INF ‏) گفت: ﺍﯾﻦﻣﺴﺌﻠﻪ ﮐﺎﻣﻼ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﻗﺒﻼ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺧﻮﺩﺑﺮﺍﯼ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﭘﯿﻤﺎﻥ INF ﺭﺍ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺯﻭﺩﯼ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺭﺳﻤﯽ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮐﺮﺩ…در کنار این گفتمان ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻇﺮﻑﻣﺪﺕ ﯾﮏ ﻣﺎﻩ ﺗﺎ ﯾﮏ ﻣﺎﻩ ﻭ ﻧﯿﻢ ﺁﯾﻨﺪﻩ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﯿﻔﺘﺪو ﺍﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﺩﯾﺪﺍﺭ ﺟﺎﻥ ﺑﻮﻟﺘﻮﻥ ﻣﺸﺎﻭﺭ ﺍﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ ﮐﺎﺥ ﺳﻔﯿﺪ ‏ﺑﺎ ﻭﻻﺩﯾﻤﯿﺮﭘﻮﺗﯿن ﺭﺋﯿﺲجمهوورﺭ روسیه ﺩﺭﻣﺴﮑﻮ ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪ.ﺑﻮﻟﺘﻮﻥ ﺭﻭﺯ ﺩﻭﺷﻨﺒﻪ ۳۰ ﻣﻬﺮﻣﺎﻩ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺴﮑﻮﺷﺪ. ﻭﯼ ﻓﺮﺩﺍﯼ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﺑﺎ ﺭﺋﯿﺲﺟﻤﻬﻮﺭ ﺭﻭﺳﯿﻪ ﺩﯾﺪﺍﺭﻭ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﮐﺮﺩ.ﻭﺯﯾﺮ ﺧﺎﺭﺟﻪ ﺭﻭﺳﯿﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ:ﻣﺴﮑﻮ ﻣﺠﺒﻮﺭ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﻭ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ ﭘﯿﻤﺎﻥ ﻣﻨﻊ ﻣﻮﺷﮏﻫﺎﯼﻣﯿﺎﻥ ﺑﺮﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ، ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﺑﺨﻮﺍﻫﯿﻢ ﺑﺎ ﺭﻭﺵﻫﺎﯼ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮ ﻭﺍﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﯿﻢ، ﻣﺠﺪﺩﺍ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﺍﻟﮕﻮﯼ ﺯﻣﺎﻥﺷﻮﺭﻭﯼ ﺳﺎﺑﻖ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻀﻌﯿﻒ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎﯼ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﻭ ﻣﺎﻟﯽ ﺍﯾﻦ ﮐﺸﻮﺭ ﺷﺪ‏.ﺭﺋﯿﺲ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺩﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺭﻭﺳﯿﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﮐﺮﺩ:‏ﺍﮔﺮ ﺍﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﺷﻮﺩ ‏(ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺍﺯ ﺍﯾﻦﭘﯿﻤﺎﻥ ﺧﺎﺭﺝ ﺷﻮﺩ)، ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻫﯿﭻ ﭼﻬﺎﺭﭼﻮﺏ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﻬﺎﺭ ﺭﻗﺎﺑﺖ ﺗﺴﻠﯿﺤﺎﺗﯽ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ‏.

پرشینگ ۲ از جمله موشک بالستیک های ساخت آمریکا و‌ در لیست انهدام پیمان INF بود..این موشک سوخت جامد دو مرحله ای ۱۷۰۰ کیلومتر برد داشت و قابلیت حمل کلاهک هسته ای و‌متعارف را دارد

اگرچه آمریکا pershing 1a را از خدمت خود خارج کرده بود اما المان غربی همچنان ان را در خدمت داشت تا با بسته شدن پیمان INF این موشک‌ها به امریکا انتقال و‌ نابود شدند.برد این موشک حدود ۷۰۰ کیلومتر بود

از علت های خروج امریکا از این معاهده

امریکا که بعد از شکست شوروی در جنگ سرد به زعم خود زمامداری و نظم امور بین الملل را تحت کنترل و سیطره خود در آورده است برای جلوگیری از قدرت گیری روسیه به شکوه و عظمت گذشته با بازنگری و تجدد در نقش و اهداف سازمان نظامی آتلانتیگ شمالی(ناتو) شروع به گسترش و نفوذ به سمت شرق و محاصره روسیه و کشورهای ناهمسوی مثل ایران نمود. گسترش و نفوذ و بعدها لشکرکشی های یکجانبه گرایی امریکا به خاورمیانه و افغانستان باعث ترس و تهدیدهای از جانب روسیه شد،کرملین برای مقابل با نفوذ ها و دخالت های ناتو به رهبری امریکا که به شکل دخالت های سیاسی در کشورهای اروپای شرقی و خارج نزدیک روسیه یا هم در قالب استقرار رادارها و سپرهای موشک های در کشورهای چون رومانی، چک، لهستان و ترکیه بود واکنش نشان داد این کشور برای تقابل و مقابله با ناتو و امریکا از سیاست های انعطاف پذیر و همگرایانه با غرب در دوره ریاست جمهوری یلتسین و دوره اول ریاست جمهوری پوتین روی به سیاست های پراگماتیسم و عملگرایانه آورد در ادامه شروع به نو آوری و بروزرسانی تجهیزات و تسلیحات نظامی بخصوص در حوزه موشکی روی آورد. از دوره دوم ریاست جمهوری پوتین تا بحال روسیه و امریکا در تنش و کشاکش های سیاسی بسر می برند. از انجایی که رابطه امریکا و روسیه در دوره جمهوریخواهان کم تنش زا تر است لذا انتظار می رفت در دوره ریاست جمهوری ترامپ این رابطه بهتر شود ولی به خاطر اخبار ضد و نقیضی که گفته می شود روسیه در انتخابات 2016 امریکا دخالت کرده و مانع ورود دموکرات ها به کاخ سفید شد این رابطه نتواست بهبود یابد. ترامپ با ورود خود به کاخ سفید و شعار اول امریکا  از خیلی از معاهده ات بین المللی مثل برجام، اقلیم پاریس، ترانس پاسیفیک، نفتا و حالا هم تهدید به خروج از معاهده INF نمود.

از جمله تجهیزات زمین پایه و دریاپایه نابود شده شوروی RK-55 بود که هم از لانچر زمینی و زیردریایی ها قابل شلیک بود..در نسخه زیردریایی کلاهک‌ها متعارف شدند و لانچرهای زمینی نابود شدند

خوب اینجا شاید سوال پیش بیاد چرا ترامپ از این معاهده ها خارج شده یا می خواهد شود؟
.
جواب این سوال را ترامپ در سند راهبرد امنیت ملی کشورش با تاکید بر شعار اول آمریکا داد، رئیس جمهور امریکا در این سند بر تسلط نظامی و اقتصادی واشنگتن در عرصه بین‌المللی تأکید کرده است.علاوه بر آن ترامپ هم‌چنین از  چهار رکن اساسی در سند راهبردی امنیت ملی امریکا اشاره کرد و این چهار رکن شامل حفاظت از میهن، بهبود رفاه در آمریکا، نمایش صلح از طریق قدرت و پیشبرد نفوذ آمریکاست. پس با این تفاسیر  جز منافع ملی این کشور هیچ چیز در دنیا برای امریکا اهمیت ندارد.در ذیل به برخی از دلایلی که چرا امریکا قصد دارد از معاهده INF خارج شود اشاره می کنیم

1- پیمان INF باید یک پیمان چندجانبه باشد نه دو جانبه؛ پیشرفت های همه جانبه چین در همه عرصه ها باعث ترس و وحشت امریکا شده است و آمریکا؛ پکن را چالش بزرگی برای ادامه رهبری و فرمانروایی خود بر جهان می ببینید به دلیل این کشور به دنبال بهانه های برای بستن دست و پای چین می باشد بنابراین از آنجای که چین، و انگیس و فرانسه و بقیه کشورهای که قدم های موفقی در عرصه نظامی برداشتند عضو معاهده منع موشک های هسته ای میان برد نیستند پس امریکا به دنبال راهی برای متعهد کردن سایر کشورهاست.

2- کاستن از قدرت رو به جلوی روسیه  از هدف های دیگر امریکا درگیر کردن روسیه در یک مسابقه تسلیحاتی است تا بدین شکل از قدرت های سیاسی و اقتصادی این کشور بکاهد. علاوه بر آن در حالی تاریخی که ترامپ روسیه را نقض کنند این پیمان می دانست و دنیا را تهدید به خروج امریکا از پیمان می کرد مشاور امنیت ملی خود یعنی جان بولتون را به روسیه فرستاد تا زمینه ی مقدمات دیدار خود با پوتین را که قرار است در اواسط یا اواخر ماه نوامبر صورت گیرد را فراهم آورد. به نظر می رسد ترامپ با مطرح کردن این موضوع در این تاریخ قصد دارد در رابطه با تحریم های نفتی و بانکی خود علیه ایران، روسیه را با سیاست های خود همگام سازد

3- امریکا به دنبال ترسیم نظم جهانی جدیدی است. به نظر می رسد امریکا منافع و ادامه حفظ هژمونی خود را در ساختار و نظم قدیمی نظام بین الملل نمی بیند به همین دلیل با خروج از معاهدات بین المللی و بی ارزش دانستن آنها به دنبال ترسیم معاهدات و پیمان های جدیدی است تا بهتر بتواند نیازهای هژمونی خود را فراهم سازد و مانع از وجود آمدن جهانی چند قطبی یا دو قطبی شود.

از جمله تجهیزات موشکی غرب که نابود شد BGM-109 G گریفون بود.گریفون نسخه زمین پایه کروز تاماهاوک‌ بود.این نسخه زمین پایه بردی ۲۵۰۰ کیلومتری داشت و از هدایت اینترسی و ترکام بهره میبرد

لینک منبع

درباره ی amir-moazeni1

همچنین ببینید

پهپاد مسلح وینگ لانگ1و2 در خدمت عربستان و پاکستان

چین در دهه ۲۰۰۰ میلادی با دیدن استفاده از پهپادهای مسلحی چون ام کیو ۱ …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *